Mataupu
Ionogram toto: faʻamatalaga
O le ionogram o le toto o se tasi lea o suʻega e masani ona talosagaina e fomaʻi e mataʻituina ai le sua o le tino ma le paleni electolytic.
O le a le toto ionogram?
O le toto ionogram o se su'ega e sili ona taatele - ma o se tasi o su'ega e sili ona mana'omia - o le fuaina lea o vaega autu o le toto (po'o electrolytes). E taʻua o le sodium (Na), potassium (K), calcium (Ca), chlorine (Cl), magnesium (Mg), bicarbonates (CO3).
O le ionogram o le toto e masani lava ona fa'atonuina e fai ma vaega ole siaki. E talosagaina fo'i e fesoasoani ile su'esu'ega pe a iai fa'ailoga ole ma'i e pei ole edema (fa'aputuina o le sua), vaivai, faufau ma pua'i, fenumia'i po'o le tātā le fatu.
O le suʻega e faʻaaogaina e mataʻituina ai le paleni o le hydro-electolytic o le tino, o lona uiga o le paleni o loʻo iai i le va o vai ma ion eseese. E masani lava o fatugaʻo e faʻamautinoa ai lenei paleni, e ala i le faʻamamaina o le urine, ae o le paʻu, manava ma le faʻaogaina o meaʻai e tausia foi.
E masani lava, e talosagaina e le fomaʻi se ionogram urinary i le taimi lava e tasi, ina ia mafai ona faʻasoa fatugaʻo i soʻo se faʻafitauli faʻaleagaina o loʻo tuʻuina atu i luga o le toto ionogram.
Manatua o le maualuga o le phosphorus, ammonium ma le uʻamea e mafai foi ona fuafua i le taimi o le toto ionogram.
Tulaga masani o le ionogram toto
O mea ia e taʻua o tau masani o vaega autu o le toto:
- Sodium (natremia): 135 – 145 mmol/l (milimoli ile lita)
- Potassium (kaliémie): 3,5 - 4,5 mmol/l
- Calcium (calcium): 2,2 - 2,6 mmol / l
- Chlorine (chloremia): 95 – 105 mmol / l
- Magnesium: 0,7 - 1 mmol / l
- Bicarbonates : 23 - 27 mmol/l
Manatua o nei tau e mafai ona fesuisuiaʻi e faʻatatau i fale suʻesuʻe o loʻo faia suʻesuʻega. E le gata i lea, e eseese laʻititi e faʻatatau i le matua.
Fa'afefea ona tapena ma fa'atino le su'ega
Aʻo leʻi alu i le suʻega, e leai ni tulaga faʻapitoa e tatau ona mataʻituina. Mo se faʻataʻitaʻiga, e le tatau ona i ai i luga o se manava gaogao.
O le su'ega e aofia ai se su'ega o le toto toto, e masani lava i le fa'a'e o le tulilima. Ona su'esu'eina lea o le toto e aoina.
Iloiloina o iʻuga
Sodium
O le faateleina o le maualuga o le sodium i totonu o le toto - e taʻua o le hypernatremia - e mafai ona fesoʻotaʻi ma:
- fa'amama le vai ona o le gau;
- faaitiitia le inu vai;
- afu mamafa;
- ova le sodium.
I se isi itu, o le pa'ū o le maualuga o le sodium toto - matou te talanoa e uiga i le hyponatremia - e fesoʻotaʻi ma:
- i le le lava o le taumafaina o le sodium faatasi ai ma le gau po o le ga'o;
- po'o le fa'ateleina o le vai.
O le Hyponatremia atonu o se fa'ailoga o le fa'aletonu o le fatu, fatuga'o po'o le ate, po'o le edema.
Potassium
O le faʻatupulaia o le maualuga o le potassium poʻo le hypokalaemia e tupu i le taimi o le faʻaopoopoga o le potassium pe ona o le tagofia o nisi vailaʻau (anti-inflammatory drugs, antihypertensives, ma isi).
I se isi itu, o le pa'ū o le maualuga o le potassium poʻo le hypokalaemia e mafai ona tupu pe a tupu le puaʻi, manava manava, poʻo le faʻaaogaina o vailaʻau.
Chlorine
Ole fa'atuputeleina ole maualuga ole chlorine ile toto po'o le hyperchloremia atonu e mafua mai ile:
- fa'agata tele le vai e ala i le afu;
- gau gau;
- ova le sodium.
O le pa'u i le toto chlorine maualuga po'o le hypochloremia atonu e mafua mai i:
- pua'i tele ma faifai pea;
- fa'afitauli o le manava;
- faʻateleina le aofaʻi o le vai (fatu, fatugaʻo poʻo le ate faʻaletonu);
- faaitiitia le taumafaina o le sodium.
kalisiu
Hypercalcemia (maualuga o le calcium i le toto) atonu o se faailoga o:
- osteoporosis;
- hyperparathyroidism;
- vaitamini D oona;
- faaumiumi le le gaoioi (ta'oto umi tele);
- po'o le fa'ama'i o Paget, lea e vave tele ai ona tutupu ivi.
I se isi itu, o le hypocalcemia (maualalo le toto calcium maualuga) e mafai ona faʻamatalaina e:
- le lava meaai;
- ava malosi;
- fa'amama ponaivi;
- faaletonu fatugaʻo faaumiumi;
- po'o se fa'aletonu i le mitiia o le inumaga.
Magnesium
O se faʻaopoopoga i le maualuga o le magnesium e mafai ona matauina:
- i le faaletonu o le fatu;
- poʻo le maeʻa ona faʻaaogaina mea faaopoopo magnesium.
I se isi itu, o le faʻaitiitia o le toto maualuga o le magnesium e mafai ona avea ma faʻailoga o:
- le lelei o taumafa (aemaise lava i tagata taʻaalo);
- soona inu 'ava malosi;
- fa'afitauli o le digestive, ma isi.
Bicarbonates
Ole maualuga ole bicarbonate ile toto e mafai ona avea ma faʻailoga o:
- manava manava;
- toe pua'i po'o le manava manava.
Ole maualuga ole bicarbonate ile toto e mafai ona faauigaina:
- metabolic acidosis;
- faaletonu fatugaʻo;
- poo le faaletonu o le ate.