O le cervix, poʻo le cervix (mai Latina, ua, cervix), o se totoga auai i le fafine faiga fanautama. E faʻatatau i le pito i lalo o le toʻotoʻo ma faʻafesoʻotaʻi le vaega pito i luga o le toʻotoʻo i le measā.

Nofoaga. O le cervix o le pito i lalo, vaapiapi o le ute, o loʻo tu i le pelvis, luma o le tumutumu, ma le pito i tua o le tagāmimi. E fesoʻotaʻi le pito i luga o le ute, le tino, i le measā.

Fausaga. Ma le umi o le 3 i le 4 cm, o le cervix aofia ai vaega e lua (1):

• O le ecocervix, o le pito i fafo o le cervix ma o loʻo tu i le pito i luga o le measā.
• O le endocervix, e fesoʻotaʻi ma le vaega i totonu o le gutu o le potu ma avea ai ma alavai endocervical. Lenei alavai faʻaauau i le isthmus, o le vaega o le vavaeʻesega i le va o le cervix ma le tino o le toʻotoʻo.

O loʻo i ai le sone o loʻo i ai i le va o nei vaega e lua, e taʻua o le soʻoga sone poʻo le squamocolumnar junction.

Gaosiga o suka I le endocervix, koluma sela, ia e o glandular foi, gaosia ma faʻasaʻosaʻo mucus. I le gasologa o le masina faʻapea foi ma le taimi o maitaga, o lenei mucus tumau mafiafia e fausia ai se pa e faʻasaga i sua ma nisi siama. I se isi itu, i le taimi o le ovulation, o le pupulu e manifinifi e faʻatagaina ai le sperm e pasi.

Taamilosaga o le fafine O loʻo aofia ai le seti o fesuiaʻiga o tamaʻitaʻi totoga meafaigaluega ina ia mafai ai ona maua se fualaʻau fualaʻau. I le leai o se faʻafouina, o le endometrium, o le ufiufiina o le tino o le tino, ua faʻaleagaina ma ua aveʻesea e ala i le gutu o le tino ma ala atu i le measā. O lenei mea e tutusa e fetaui lelei ma taimi faʻafanua.

laveaʻiina. O le cervix e faʻalauteleina i le taimi e fanau ai ina ia mafai e le pepe ona ui ane.

Displasia faʻafafa. Displasias o manua tuʻimomomoina. Latou masani ona atiaʻe i le fetaulaʻiga eria. Mulimuli ane, latou lautele i itu uma i le tulaga o le ectocervix ma endocervix.

Tagata papillomavirus. Tagata papillomavirus (HPV) o se siama feʻaveaʻi feusuaʻi o loo i ai i ituaiga eseese. O nisi e mafai ona mafua ai faʻamaʻi le mafaufau i le cervix. O isi e fesoasoani i le atinaʻeina o faʻamaʻi o loʻo i ai muamua, ua lauiloa o le oncogenic poʻo le "lamatiaga maualuga" tagata papillomavirus (3).

Kanesa o le faʻaʻautagata. E mafai ona aliali mai le kanesa o le faʻaʻautagata peʻa oʻo mai papala i le kanesa.

Togafitiga tipitipi. Faʻamoemoeina i le faʻamaoniga ma lona alualu i luma, o se taʻotoga faʻalavelave faʻapitoa mafai ona faia e pei o le aveʻesea o se vaega o le faʻaʻautama (conization).

Chemotherapy, radiotherapy, faʻapitoa togafitiga. Togafitiga o le kanesa e mafai ona avea ma togafitiga o chemotherapy, radiotherapy pe oʻo lava i togafitiga faʻapitoa.

Suʻega faʻaletino. Ole amataga ole tiga e amata ile suʻesuʻega ole falemaʻi e iloilo ai uiga o le tiga ma faʻailoga o loʻo sosoʻo mai.

Colposcopy. O lenei suʻega faʻatagaina le vaʻaia o puipui o le cervix.4

Biopsy. E aofia ai se vaega meaʻai ma e faia i lalo o le colposcopy.

Pap smear. E aofia ai le aveina o sela mai le pito i luga o le measā, ectocervix ma le endocervix.

Suʻega suʻega a le HPV. O lenei suʻega e faia e suʻe ai le tagata papillomavirus.

Talu mai le 2006, ua avanoa se vailaʻau puipui mo le puipuia o faʻamaʻi pipisi ona o tagata papillomavirus. O lenei alualu i luma faafomai na mafai mafai faafetai i le galuega a le virologist Harald zur Hausen, Nobel Prize manumalo mo vailaau i le 2008 (5). I le maeʻa ai o le sili atu ma le 10 tausaga o suʻesuʻega, na ia manuia ai i le faʻaalia o le fesoʻotaʻiga i le va o faʻamaʻi na mafua mai i le tagata papillomavirus ma le tutupu o kanesa.