Rolf Hiltl: e leai se tasi na te teena se mea'ai fuala'au saunia lelei

I le 1898, i Zurich, i le Sihlstrasse 28, i tafatafa o le Bahnhofstrasse lauiloa, o se faʻalapotopotoga faʻapitoa mo lona vaitaimi na tatalaina ona faitotoʻa - o se cafe vegetarian. E le gata i lea, e leʻi tuʻuina atu meainu 'ava malosi. “Vegetarierheim und Abstinnz Café” – “O le malutaga o mea’ai ma le cafe mo le teetotalers” – na tumau, ae ui i lea, mo ni nai tausaga, e ui atu i le amataga o le 19 senituri i le 20th. O lea ua manumalo ai loto ma manava o tagata fai mea'ai o le 21st seneturi. 

O mea'ai fuala'au i Europa na faatoa amata ona matamuli, ma e tau le mafai e le fale'aiga ona maua tupe - o lona averesi o tupe maua e 30 francs i le aso. Leitioa: Zurich i lena taimi sa mamao lava mai le nofoaga autu tau tupe, e leʻi lafoina e tagata nofoia tupe i lalo o le alavai, ma mo le tele o aiga ua avea ma mea taugata le laulauina o aano o manu i luga o le laulau a itiiti ifo ma le tasi i le vaiaso, i Aso Sa. Vegetarian i le vaai a tagata masani e pei o le valea "e'ai mutia." 

O le talafaasolopito o le "teetotalers' cafe" semanu e leai se mea e gata ai pe ana leai se tasi o ana tagata faʻatau mai se tagata asiasi mai Bavaria e igoa ia Ambrosius Hiltl. Ua i ai i le 20 o ona tausaga, o ia, o se suʻisuʻi i le galuega, na mafatia i osofaʻiga ogaoga o le gout ma e le mafai ona galue, ona e tau le mafai ona gaoioi ona tamatamailima. Na valoia e se tasi o fomai lona vave maliu pe afai e le fiu Hille e ai aano o manu.

Sa mulimuli le taulealea i le fautuaga a le fomai ma amata ona ai e le aunoa i se faleaiga o fualaau aina. O iinei, i le 1904, na avea ai o ia ma pule. Ma o le tausaga na sosoo ai, na ia faia ai se isi laasaga i le soifua maloloina ma le manuia - na ia faaipoipo i le kuka o Martha Gnoipel. Faʻatasi, na faʻatau e le ulugalii le faleaiga i le 1907, faʻaigoaina i latou. Talu mai lena taimi, o augatupulaga e fa o le aiga o Hiltl o loʻo faʻataunuʻuina manaʻoga o meaʻai a tagata Zurich: o le faleaiga na tuʻufaʻatasia i le laina tane, mai Ambroisus faasolosolo atu ia Leonhard, Heinz ma mulimuli ane Rolf, le pule o Hiltl i le taimi nei. 

O Rolf Hiltl, o le na amata ona faafoeina le faleaiga i le 1998, ina ua uma lona selau tausaga, e lei umi ae faavaeina, faatasi ai ma le au uso Fry, le filifili meaai vegetarian Tibits e Hiltl ma lala i Lonetona, Zurich, Bern, Basel ma Winterthur. 

E tusa ai ma le Swiss Vegetarian Society, e naʻo le 2-3 pasene o le faitau aofaʻi o loʻo pipii atu i se olaga atoa o le vegetarian. Ae, o le mea moni, e leai se tasi na te teena se meaʻai fualaʻau saunia lelei. 

“O le au fai mea'ai muamua, mo le tele o vaega, o tagata miti na talitonu e mafai ona fausia le lagi i le lalolagi. I aso nei, o loʻo sui tagata i meaʻai faʻavae, tausia lelei o latou lava soifua maloloina. Ina ua tumu nusipepa i tala e uiga i le maʻi o povi i ni nai tausaga ua mavae, sa iai foʻi laina i le matou faleʻaiga,” o le tala lea a Rolf Hiltl. 

E ui i le mea moni o le faleaiga na galue i le 20th seneturi, o meaʻai vegetarian i lona atoaga ua leva ona i ai i ata lafoia. O lona tulaga maualuga na oo mai i le 1970s, ina ua maua le malosi o manatu o le puipuia o manu ma le siosiomaga. Na lagona e le toʻatele o talavou le naunau e faamaonia lo latou alolofa i o latou uso laiti e ala i le mumusu e ʻai. 

Na faia se sao ma fiafia i aganuu ma meaʻai mai fafo: mo se faʻataʻitaʻiga, Initia ma Saina, lea e faʻavae i meaʻai meaʻai. E le o se mea faʻafuaseʻi o le lisi a Hiltl i aso nei e aofia ai le tele o meaʻai na faia e tusa ai ma fua o meaʻai mai Asia, Malaysian, ma Initia. Fugalaau Paella, Arapi Artichokes, Supa Fugalaau ma isi meaʻai suamalie. 

O le taeao e tuʻuina atu mai le 6 i le taeao i le 10.30 i le taeao, e ofoina atu i tagata asiasi ni meaʻai kuka, fualaau faisua ma fualaʻau suamalie (mai le 3.50 francs i le 100 kalama), faʻapea foʻi sua masani. E tatala le faleaiga seia oo i le vaeluapo. A maeʻa le 'aiga o le afiafi, e tele mea suamalie e sili ona lauiloa. E mafai fo'i ona e fa'atau tusi kuka e fa'asoa ai e le au kuka a Hiltl a latou mealilo ma a'oa'o le kuka mo oe lava. 

"O le mea e sili ona ou fiafia i ai i lenei galuega o le mafai lea ona ou ofo ma faafiafiaina aʻu tagata faatau e aunoa ma le afaina o se manu e tasi," o le tala lea a Rolf Hiltl. “Talu mai le 1898, ua sili atu i le 40 miliona masini ua uma ona tatou faia, seʻi manatu pe fia le aofaʻi o manu e tatau ona feoti pe afai e iai le 100 kalama o aano o manufasi taʻitasi?” 

E talitonu Rolf o le a fiafia Ambrosius Hiltl e vaʻai i lana fanau i le aso o le 111th anniversary, ae faʻateʻia foi e le itiiti ifo. Ua mae'a fa'afouina i le 2006, o lo'o tautuaina nei le fale'aiga e 1500 tagata i le aso, fa'apea fo'i ma se pa (e le o toe mo tagata ta'alo), o se disco ma a'oa'oga tau mea'ai. Faatasi ai ma malo mai lea taimi i lea taimi o loʻo i ai foi tagata taʻutaʻua: o le taʻutaʻua musika o Paul McCartney poʻo le faatonu Suiselani Mark Foster na talisapaia meaʻai vegetarian. 

O le Zurich Hiltl na ulufale i le Guinness Book of Records o le uluai faleaiga vegetarian i Europa. Ma i luga o le upega tafailagi Facebook, lea e lauiloa i Suitiselani, 1679 tagata fiafia ua lesitala i luga o le itulau o le faleaiga Hitl.

Tuua se tali