Mataupu
Uta
O le matua (mai Latin uterus), o se okeni gaogao e patino i le faiga fanau tama fafine ma faamoemoe e faʻafeiloaʻi ma faʻalauteleina le atinaʻeina o le fuamoa faʻafefeteina.
Anatomy o le manava
nofoaga. O le manava o loʻo i totonu o le pelvis i tua o le vevela, ma luma o le rectum. O le manava o loʻo i foliga o se pyramid liliu. I lona vaega pito i luga, e lua faagaau uterine, po o faagaau fallopian, o loʻo faʻapipiʻi i luga o foliga taʻitasi. O lona vaega pito i lalo e matala i luga o le va'a. (1)
faatulagaga. O le matua o se okeni gaogao ma puipui mafiafia, aemaise muscular. E lua vaega (1) (2):
- O le tino o le manava o le vaega tele lea. E tu mai i le pito i lalo o le manava, o le vaega lapotopoto pito i luga o loʻo faʻapipiʻi ai le fala, seʻia oʻo i le vaapiapi e fai ai le va o le tino ma le manava, e taʻua o le isthmus of the uterus.
- O le manava o le vaega vaapiapi e faia i ni vaega se lua:
– O le endocervix, po'o le endocervical canal o le vaega i totonu o le manava lea e amata mai i le fa'ama'i ma fa'aauau e o'o atu i le avanoa matala i totonu o le manava.
– O le exocervix, e fetaui ma le vaega pito i fafo o le manava ma o loʻo i le pito i luga ole vaʻa.
pā. O le puipui o le manava e faia i ni vaega se tolu (3):
- O le perimetrium e fetaui ma le pito i fafo o loʻo ufiufi ai le tino ma se vaega o le manava.
- O le myometrium lea e aofia ai le vaega ogatotonu e faia i maso lamolemole
- O le endometrium lea e aofia ai le pito i totonu o loʻo ufiufi ai le matua ma e iai sela faʻamaʻi.
Support. O ligaments eseese e lagolagoina le matua, aemaise lava le uterosacral ligaments, poʻo le taamilosaga lapotopoto o le matua. (1)
Fisiology o le manava
Matafaioi i le taimi o maitaga. O le manava e fa'amoemoe muamua lava e fa'aoga ai le embryo. I le taimi o le faʻamaʻiina o le fuamoa, o le a faʻapipiʻi le mea mulimuli i totonu o le endometrium i le maualuga o le tino o le matua.
Taamilosaga o le fafine. E aofia ai le seti o suiga o le mea faigaluega o le itupa fafine ina ia mafai ai ona maua se fuamoa faʻafefeteina. I le leai o se faʻamaʻi, o le endometrium, le ufiufi o le tino o le uterine, e faʻaumatia ma aveese mai i totonu o le manava ona sosoo ai lea ma le vaʻa. E fetaui lea mea ma le ma'i masina.
Pathologies o le matua
dysplasia fa'a'au'au. Dysplasias o fa'ama'i fa'amasani. E masani ona tupu a'e i le va o le manava ma le tino o le matua. E mafai ona fa'alautele i itu uma o le ectocervix ma le endocervix.
Tagata papillomavirus. Human papillomavirus (HPV) ose fa'ama'i pipisi fa'afeusuaiga. E sau i ituaiga eseese: o nisi e mafai ona mafua ai ni manu'a mama i le manava ae o isi e saofagā i le atinaʻeina o faʻamaʻi faʻamaʻi. I le tulaga mulimuli, o le papillomavirus tagata ua fai mai e ono oncogenic poʻo "i tulaga lamatia maualuga" (4).
Tumua o le tino. E mafai ona tupu mai tuma (3).
- Uterine fibroids. O lenei tuma mama e tupu mai i sela maso, aemaise lava o le puipui muscular o le matua.
- Endometriosis. O lenei faʻamaʻi e fetaui ma le atinaʻeina o le endometrial tissue i fafo atu o le matua.
Kanesa ole susu. O ituaiga kanesa eseese e mafai ona tupu i totonu o le matua.
- Kanesa o le Endometrial. O lenei kanesa e tupu a'e i sela o le endometrial o le tino uterine. O lo'o fa'atusalia ai le tele o fa'ama'i kanesa uterine.
- Kanesa fa'a'au'au E mafai ona tupu le kanesa fa'a'au'au pe a tupu a'e ma'i fa'ama'i, e aofia ai ma le fa'ama'i fa'a'au'au, e avea ma sela o le kanesa.
Togafitiga mo le manava
Togafitiga tipitipi. Faʻamoemoeina i le faʻamaoniga ma lona alualu i luma, o se taʻotoga faʻalavelave faʻapitoa mafai ona faia e pei o le aveʻesea o se vaega o le faʻaʻautama (conization).
Chemotherapy, radiotherapy, faʻapitoa togafitiga. Togafitiga o le kanesa e mafai ona avea ma togafitiga o chemotherapy, radiotherapy pe oʻo lava i togafitiga faʻapitoa.
Uterine suʻega
Su'ega fa'aletino. Muamua, e faia se suʻega faʻaletino e iloilo ai faʻamaoniga ma uiga o le tiga.
Su'ega fa'afoma'i fa'afoma'i Pelvic ultrasound, CT scan, po'o le MRI e mafai ona fa'aoga e fa'amaonia ai se su'esu'ega i totonu ole manava.
Hysterography. O lenei suʻesuʻega e mafai ai ona mataʻituina le uterine cavity.
Colposcopy: O lenei su'ega e mafai ai ona e va'ai puipui o le manava.5
Biopsy: Fa'atino i lalo o le colposcopy, e aofia ai se fa'ata'ita'iga a le tino.
Pap smear: E iai se fa'ata'ita'iga o sela mai le pito i luga ole va'a, ectocervix ma endocervix.
Suʻega suʻega a le HPV. O lenei suʻega e faia e suʻe ai le tagata papillomavirus.
Talafa'asolopito ma fa'atusa o le manava
Talu mai le 2006, ua maua se tui mo le puipuia o faʻamaʻi pipisi ona o le papillomavirus tagata. O lenei alualu i luma faafomaʻi na mafai ona faʻafetai i le galuega a le virologist Harald zur Hausen, Nobel Prize winner in medicine in 20086 Ina ua maeʻa le silia ma le 10 tausaga o suʻesuʻega, na ia manuia i le faʻaalia o le sootaga i le va o faʻamaʻi pipisi e mafua mai i le papillomavirus tagata ma le tupu mai o le Kanesa.