Mataupu
😉 Fa'atalofa i le aufaitau masani ma malo! O le mataupu “O le a le mea e lelei mo le ate ma le mea e leaga” o loo iai faamatalaga faavae e uiga i lenei okeni. O a meaai e lelei mo le ate o le tagata. Fautuaga e aoga. I le faaiuga o le tusiga o loʻo i ai se vitio i luga o le autu.
O le a le ate
O le ate (Greek Hepar) o se okeni i totonu o le manava o le manava, o le pito sili ona tele o le faʻamalo i fafo, lea e faia ai le tele o galuega faʻaletino eseese i le tino o le tagata ma vertebrates.
Vaai i le ata. E le o se mea faʻafuaseʻi o le ate o loʻo i luga aʻe o totoga uma o le manava o le manava. E pei o se faamama puipui i le va o le vaega o meaʻai ma isi totoga o le tino o le tagata.
O le mamafa ole ate (averesi) 1,3 kilokalama ile tagata matua. E na o le pau lea o le okeni lautele o loʻo i ai uiga faʻapitoa o le toe faʻaleleia ma le faʻamalolo.
O galuega autu a le ate
- fa'aleaogaina o mea leaga mai mea'ai;
- auai i le fausiaina o le gaʻo;
- fa'atasiga o porotini;
- hematopoiesis.
O le ate o se faatanoa o se sapalai taua o le toto, lea e mafai ona lafoina i totonu o le moega vascular lautele i le tulaga o le toto gau poʻo le teʻi ona o le vaapiapi o vaʻa toto e maua ai le ate.
E pei ona e vaʻaia, o le ate galue malosi e galue i le uati e puipuia ai o tatou tino. Ae aisea e le fesoasoani ai le toatele oi tatou ia te ia, ae, i se isi itu, ova le mamafa ia te ia pe faʻagata atoatoa o ia ?!
Mea'ai maloloina mo le ate
- alava (dietary fiber) ose sorbent mamana e fesoasoani i le ate. E manaʻomia se vaega o le avega ia te ia lava, aveese faʻalavelave faʻaleagaina, faʻaleleia le microflora intestinal.
- aano o manu: ituaiga paʻu (veal, lapiti, povi, moa, pipi).
- i'a: cod, carp, hake, trout, herring, pike perch, salmon.
- vine: strawberries, blueberries, cranberries, currants.
- fua: apu, pears, mati, avocados, apricots.
- o apu tao o se filifiliga lelei;
- fua citrus: vine, moli ma le tipolo;
- fualaau faisua: maukeni, kapisi paʻepaʻe, zucchini, logo pepa, kukama, tamato, broccoli, artichoke, aniani.
- lanu meamata: letus, dill, seleni, pasili, basil;
- legumes: pi, pi.
- fualaau faisua: beets mumu, artichoke Ierusalema.
- limu, limu;
- cereals: oatmeal, millet, buckwheat, saito.
- falaoa pa'epa'e mamago pe tuai;
- bran, sili oat.
- sunflower mata, lino, maukeni, fatu sesame;
- susu o povi ma meaʻai susu e maualalo le gaʻo: kefir, sisi susu, susu tao faʻafefete, yogurt, kulimi oona, yogurt.
- fuamoa: salu fou, ma moa vela vaivai. E le fa'atagaina le falai pe fa'avela.
- suauu fuala'au: linseed ma olive;
- la'ititi le pata e fa'atagaina (tulaga).
- nati: walnuts, hazelnuts, almonds – (dosed).
- jeli ma compote; fualaau faisua ma sua suamalie e le o se acidic;
- inu vai mama mai le 1 i le 2 lita i le aso.
O suamalie mo le ate
- meli (tulaga);
- lozeni,
- marmelade;
- marshmallows.
Mea'ai leaga mo le ate
O le lisi o mea'ai e leaga mo le ate e faigofie ona manatua
- so'o se 'ava malosi e matua fa'asāina;
- meainu inu carbonated;
- meaai vave;
- pulou;
- gaʻo;
- soo se sosisi;
- aano o manu ga'o (tama'i mamoe, puaa);
- aano o moa: pato, kusi;
- i'a o ituaiga ga'o;
- tamaoaiga broths;
- sisi gaʻo gaʻo;
- panikeke po o panikeke;
- sisi gaosi, fe'ai ma masima;
- aano o apa ma iʻa tuu apa;
- oloa ulaula;
- piko;
- mea manogi: ketchup, sinapi, pepa, sosi vevela, mayonnaise ma le vineka;
- keke ma kulimi (keke, keke);
- mea fai falaoa;
- sukalati,
- aisa kulimi;
- sua oona;
- ti malosi;
- kofe;
- fualaau faisua: radish ma radish, sorrel ma le kalaka vao;
- fua oona: cranberries, kiwi;
- margarine, ga'o ma isi ga'o;
- e 'ino'ino le ate i vaila'au, aemaise o vailaau fa'ama'i! Mo ia, o le atuatuvale ma le tele o le atuatuvale.
Taua! E le tatau ona falai meaai. A 'aina, e le malulu pe vevela. E fautuaina lou fa'afeso'ota'i lau foma'i po'o se foma'i poto mea'ai e uiga i au mea'ai. O manatu sese e taatele i luga ole initaneti.
Afai e lelei lou ate, lelei tele! E tatau lava ona fa'atapula'aina lou taumafaina o mea'ai le lelei ole ate o lo'o ta'ua i luga. Iloa tapulaa!
Vitio
I lenei vitio, nisi faʻamatalaga i le autu: O le a le mea e lelei mo le ate ma le mea e leaga.
Uo, tuʻu faʻaopoopoga ma fautuaga i le autu "O le a le mea e lelei mo le ate ma le mea e leaga." Fa'asoa atu lenei fa'amatalaga i isi tagata i luga o feso'ota'iga lautele. 😉 Ia soifua maloloina i taimi uma! Seia o'o i le isi taimi i luga o le saite! Sau i totonu!