Tala fa'asolopito e uiga i apu

Ua faailoa mai e le tusitala o meaʻai o Joanna Crosby ni mea moni e leʻi iloa e uiga i se tasi o fua masani i le talafaasolopito.

I le lotu Kerisiano, o le apu e fesootaʻi ma le le usiusitai o Eva, Na ia 'ai le fua o le laau e iloa ai le lelei ma le leaga, lea na tuliesea ai e le Atua Atamu ma Eva mai le Faatoaga o Etena. E manaia le leai o se tusitusiga o loʻo faʻamatalaina le fua o se apu - o le auala lea na valiina ai e le au tusiata.

Na totogi e Henry VII se tau maualuga mo se sapalai faapitoa o apu, ae o Henry VIII sa i ai se togalaau ma ituaiga eseese o apu. Sa valaaulia le au fai togalaau Farani e tausia le togalaau. O Katerina le Sili sa fiafia tele i apu Auro Pippin na aumai ai fua o loo afifi i pepa siliva moni i lona maota. O le Masiofo o Vitoria ose tagata fiafia tele - e sili ona fiafia i apu tao. O lana fai togalaau poto e igoa ia Lane ua faaigoa ia apu eseese ua ola i totonu o le togalaau mo lona mamalu!

Na faitio le tagata malaga mai Italia i le senituri lona 18, o Caraciolli, e na o le pau lava le fua na ia ʻai i Peretania o se apu tao. O apu tao tao, semi-mamago na taʻua e Charles Dickens o se meaʻai Kerisimasi.

I le vaitaimi o Victorian, o le tele oi latou na fafagaina e le au fai togalaau ma, e ui lava i le galue malosi, o ituaiga fou na faaigoa i tagata e ona le fanua. O faʻataʻitaʻiga o ia ituaiga o loʻo ola pea o Lady Henniker ma Lord Burghley.

I le 1854 na faatuina ai le Failautusi o le Asosi, o Robert Hogg, ma faatulaga lona malamalama i fua o le British Pomology i le 1851. O le amataga o lana lipoti i le taua o apu i aganuu uma e faapea: “I latitudes taufe, e iai e le sili atu i soo se mea, e totōina lautele ma faaaloalogia i lo le apu.”    

Tuua se tali