PSYchology

E te ola ea i le siaki totogi ae le mafai ona sefe se mea? Po o, i se isi itu, aua e te faʻatagaina oe lava i se mea faʻaopoopo, e ui lava e mafai e le auala? Atonu na e tuufaasolo mai lenei amioga mai ou matua. E faʻafefea ona faʻaumatia tupe a le aiga "malaia"? O fautuaga nei a le au fai fuafuaga tau tupe.

Sa manatu le fai maketi ma le faufautua o faasalalauga faaagafesootai Maria M. na ola ae o ia i se aiga matitiva. O lona tina, o se faletua, na te puleaina le paketi a le aiga i le tulaga tau tamaoaiga ma toetoe lava a le faʻaaluina se tupe i se isi lava mea nai lo meaʻai ma pili aoga. O gaoioiga faaleaiga e aofia ai savaliga i paka o le aai ma malaga i faleaiga o aso fanau.

Ina ua uma ona faauu mai le iunivesite na faatoa iloa ai e Maria o lona tama, o se inisinia software, na maua ni tupe lelei. Aisea na mata'utia ai tina? O le mafuaaga ona o lona lava tamaitiiti mativa i totonu o le nuu: o se aiga toatele e tau le mafai ona maua se tupe. O le lagona o le leai o se tupe sa tumau ia te ia mo le olaga, ma sa ia tuufaasolo atu ona aafiaga i lana tama teine.

“Ou te matuā faatapulaaina le paketi,” o le tala lea a Maria. Atonu o le a ola o ia i se tulaga tele, ae o le manatu o le sili atu o tupe faaalu aupito maualalo e fefe ai o ia: “Ou te lagonaina se tuufaatasiga uiga ese o le fefe ma le fiafia ma e le mafai ona ou faia se faaiuga.” O lo'o fa'aauau pea ona 'ai e Maria mea'ai fa'aaisa, e le fa'amalosi e fa'afou lona la'ei ma fa'atau se komepiuta fou.

Au Tupe DNA

O Maria na "a'afia" i le soona fa'atauva'a mai lona tina ma toe fai le amio tutusa na ia ola a'e ai. O le toʻatele oi tatou e faia le mea lava e tasi ma e le o iloa o loʻo tatou galulue i totonu o se faʻataʻitaʻiga.

"O a matou suʻesuʻega e faʻaalia ai o uiga matou te oʻo i ai e uiga i tupe a o laiti e faʻauluina a matou filifiliga tau tupe mulimuli ane i le olaga," o le tala lea a Edward Horowitz, o se fomaʻi mafaufau i le Iunivesite o Creighton (Omaha).

O lagona o tamaiti e uiga i le taulimaina o tupe e aafia ai i tatou i auala eseese. Afai e te pulea lelei au tupe, faʻaalu le tele e te mafaia, totogi au aitalafu i le taimi, e mafai ona e faʻaalia lenei mea i mausa lelei tupe na tuufaasolo mai ou matua. Afai e masani ona e faia ni mea sese tau tupe, aloese mai le teuina o se paketi ma siaki tupe i le faletupe, atonu o lou tina ma lou tama le mafuaaga.

E le gata o lo tatou siosiomaga e faʻapipiʻiina a tatou mausa tau tupe, o genetics foi e iai sona sao.

“E a’oa’o fanau mai fa’ata’ita’iga o lo’o iai. E tatou te faaaʻoaʻo i amioga a o tatou mātua, o le tala lea a Brad Klontz, o se fomaʻi o le mafaufau i le Iunivesite o Creighton. "Atonu tatou te le manatua le uiga patino o matua i tupe, ae i se tulaga le mautonu, o tamaiti e matua talia ma faʻaaogaina le faʻataʻitaʻiga faamatua."

E le gata o le siosiomaga e mamanuina a tatou mausa tau tupe, o genetics foi e iai sona sao. O se suʻesuʻega na lolomiina i le Journal of Finance i le 2015 na maua ai o tagata e iai se eseesega o se tasi o kenera patino, faʻatasi ma aʻoaʻoga tau tupe, e sili atu le lelei o faʻaiuga tau tupe nai lo tagata aʻoaʻoina e aunoa ma lena faʻavasegaga.

Na lomia e le Journal of Political Economy se isi suʻesuʻega: o tatou uiga i le teuina o le tasi vaetolu e faalagolago i genetics. O le isi suʻesuʻega na faia i le Iunivesite o Edinburgh - na faʻaalia ai le natura faʻavae o le mafai ona pulea e le tagata lava ia. E mafai ona avea lenei mea ma mea autu i le fuafuaina o tatou manaʻoga mo tupe faʻaalu le pulea.

Aveesea o le faʻataʻitaʻiga faʻaleaganuʻu

E le mafai ona tatou suia o tatou kenera, ae e mafai ona tatou aoao e iloa mausa leaga tau tupe ua tuuina mai e a tatou mamanu faamatua. O se fuafuaga la'asaga e tolu lea ua saunia e fa'asa'oloto ai oe mai le malaia tau tupe a le aiga.

Laasaga 1: Ia nofouta i le fesoʻotaʻiga

Seʻi manatu i le auala na taaʻina ai e ou mātua la oulua faiā ma tupe. Tali ni nai fesili:

O a mataupu faavae e tolu e faatatau i tupe na e aoaoina mai ou matua?

O le a lau manatuaga muamua e faatatau i tupe?

O le a le manatuaga sili ona tiga o tupe?

O le a le mea e sili ona e fefe ai i mea tau tupe i le taimi nei?

"O tali i nei fesili e mafai ona faʻaalia ai mamanu loloto natia," o le tala lea a Prof. Klontz. — O se faaaʻoaʻoga, afai e leʻi talanoa ou mātua i mea tau tupe, atonu e te filifili e lē tāua tupe i le olaga. O tamaiti na ola aʻe ma matua faʻaalu tupe e ono maua le talitonuga o le faʻatau mea e maua ai le fiafia. O tagata faapena latou te faaaogaina tupe e fai ma fesoasoani faalelagona mo faafitauli o le olaga.”

I le faʻatusatusaina o amioga a aiga ma a tatou lava, matou te tatalaina se avanoa tulaga ese e faia ai suiga lelei i le faʻataʻitaʻiga faʻavae. “A e iloaina o loo e taina le ata a ou matua po o matua matutua foi, e mafai ona avea ma se faaaliga moni,” o le tala lea a Klontz. — Ua tuuaʻia e le toʻatele i latou lava ona o le ola e sili atu i mea ua latou maua ma ua lē mafai ona faasaoina se mea. Latou te manatu o loʻo i ai i latou i faʻafitauli tau tupe ona latou te valea, paie, pe faʻavalevalea.

Pe a e iloa o ou faafitauli e aʻafia i le taimi ua tuanaʻi, e te maua le avanoa e faʻamagalo ai oe lava ma atiina ae ni mausa lelei.

Laasaga 2: Su'e ile su'esu'ega

O le taimi lava e te iloa ai na tuufaasolo mai e ou mātua ni mausa leaga tau tupe ia te oe, suʻesuʻe pe aisea na la faia ai. Talanoa ia i latou e uiga i lo latou laiti, fesili po o a mea na aoao atu e o latou matua e uiga i tupe.

"O le toatele oi tatou e toe fai tusitusiga mai lea tupulaga i lea tupulaga," o le tala lea a Klontz. "E ala i le iloaina o loʻo e faia le matafaioi a se isi tagata fai pese i se tala faʻapitoa, e mafai ona e toe tusia le tusitusiga mo oe lava ma augatupulaga i le lumanaʻi."

Na mafai e Klontz ona toe tusia le tusitusiga a le aiga. I le amataga o lana galuega, sa i ai ia te ia ni faigata ogaoga tau tupe ina ua maeʻa le le manuia o tupe teu faʻafaigaluega i se tasi o amataga o le 2000s. O lona tina sa faaeteete i taimi uma i tupe ma e lei faia lava ni tulaga lamatia.

Na filifili Klontz e fesili e uiga i le tala faʻasolopito o mea tau tupe a le aiga, ma taumafai e malamalama i lona fiafia i gaioiga mataʻutia. Na foliga mai na leiloa e lona tamamatua ana tupe teu i le taimi o le Pa'u Tele o le Tamaoaiga ma talu mai lena taimi e leʻi faʻatuatuaina faletupe ma tuʻu uma tupe i totonu o se kapoti i le fale.

“O lenei tala na fesoasoani ia te au e malamalama ai pe aisea ua i ai i lo’u tina se uiga faaaloalo i tupe. Ma sa ou malamalama i la’u amio. Na ou manatu o le fefe i le aiga na taitai atu ai i matou i le mativa, o lea na ou alu ai i le isi tulaga sili ma filifili i se tupe teu faafaigaluega e oo atu ai i loʻu faaleagaina.

O le malamalama i talafaasolopito o aiga na fesoasoani ai ia Klontz e atiina ae ni auala e faaitiitia ai le lamatia o tupe teufaafaigaluega ma faamanuiaina.

Laasaga 3: Reflash Mausa

Seʻi faapea na talitonu mātua o tagata mauʻoa uma e leaga, o lea e leaga ai le tele o tupe. Ua e matua ma ua e le mafai ona sefe ona ua e faaalu mea uma e te maua. Muamua fesili ifo ia te oe lava pe aisea ua e faia ai lea masani. Atonu na taʻusalaina e matua tuaoi sili atu ona manuia, ma taumafai e faʻamaonia lo latou lava mativa.

Ona mafaufau lea i le moni o faamatalaga a ou mātua. E mafai ona e mafaufau faapea: “O nisi tagata mauʻoa e matapeʻapeʻa, ae o le toʻatele o tagata fai pisinisi taulau manuia e taumafai e fesoasoani i isi tagata. Ou te fia faapena. O le a ou faʻaaluina tupe mo le manuia o loʻu aiga ma fesoasoani i isi tagata. E leai se mea e leaga ai le tele o tupe.”

Toe fai lenei mea i taimi uma e te maua ai oe ua toe foi i mausa tuai. I le aluga o taimi, o se nofoaafi fou o mafaufauga o le a suia ai le manatu tuufaasolo lea e faʻamalosia ai le masani o le faʻaaluina.

O nisi taimi e mafai ona faigata ona taulimaina na o oe le mamanu o amioga tuufaasolo. I lenei tulaga, e mafai ona o mai tagata suʻesuʻe o le mafaufau e laveaʻi.


Tusitala - Molly Triffin, tusitala, blogger

Tuua se tali