Faʻailoga o le Trisomy 21 (Down Syndrome)
Mai le la'ititi lava, o se tamaititi e maua i le Down syndrome e iai ona uiga fa'aletino:
- O se talaaga "fa'amafolafola".
- Mata fa'ase'e.
- O se epicanthus (= gaugau le pa'u i luga a'e o le laumata pito i luga).
- Ose alalaupapa isu mafolafola.
- Hypertrophy ma le fa'aoso o le laulaufaiva (o le laulaufaiva e le masani ona agai i luma).
- O se ulu itiiti ma taliga laiti.
- Se ua puupuu.
- E tasi le fa'ai'u i alofilima, e ta'ua o le tasi fa'afe'ai fa'alava alofi.
- O se tama'i vae ma le ogalaau.
- Muscle hypotonia (= maso uma e vaivai) ma so'oga fa'afefeteina (= hyperlaxity).
- Fa'agesegese le tuputupu a'e ma e masani ona la'ititi le maualuga nai lo tamaiti e tutusa tausaga.
- I pepe, tuai a'oa'oga e pei o le feliu, nofonofo ma le fetolofi ona o le faaletonu o maso. O lenei a'oa'oga e masani lava ona faia i le ta'ilua tausaga o tamaiti e leai se Down syndrome.
- Fa'aletonu le mafaufau vaivai.
Faʻaiʻuga
Tamaiti e maua i le Down syndrome o nisi taimi e mafatia i nisi faʻalavelave faʻapitoa:
- Faaletonu fatu. E tusa ai ma le Canadian Down Syndrome Society (SCSD), e sili atu i le 40% o tamaiti e maua i le maʻi o loʻo i ai se faaletonu fatu mai le fanau mai.
- A togiaso (poo poloka) i le tulaga o mana'omia se taotoga. E aafia ai le tusa ma le 10% o pepe faatoa fananau mai ma le Down syndrome.
- A faʻalogo.
- A a'afia i fa'ama'i pipisi pei o se fa'ata'ita'iga niumonia, ona o le fa'aitiitia o le puipuiga.
- Fa'atupula'ia le a'afiaga o le hypothyroidism (maualalo le hormone thyroid), leukemia po'o le faoa faamalosi.
- Un tuai gagana, o nisi taimi e faateteleina i le faaletonu o le faalogo.
- faamanuiaga fa'afitauli o le mata ma le va'ai (cataracts, strabismus, myopia poʻo hyperopia e sili atu ona taatele).
- Ole fa'atuputeleina ole a'afiaga ole moe ile moe.
- O se uiga i le puta puta.
- I tane afaina, sterility. Peitai e mafai ona ma'itaga i le tele o fafine.
- O tagata matutua o lo'o maua i le fa'ama'i e sili atu fo'i ona a'afia i le fa'ama'i o le Alzheimer.
Talu mai le 2012, ua aloaia aloaia e le UN le Mati 21 e pei o le “Aso o le Down Syndrome i le Lalolagi”. Ole aso lea e fa'atusalia ai le 3 chromosomes 21 ile amataga ole ma'i. O le fa'amoemoe o lenei Aso ina ia fa'alauiloa ma fa'ailoa i le mamalu lautele o le atunu'u e uiga i le Down syndrome. Http://www.journee-mondiale.com/ |