Top 10 Atunu'u Mativa i le Lalolagi mo le 2018-2019

A oo i le faaigoaina o atunuu matitiva o le lalolagi, e masani lava ona latou gauai atu i le vaivai po o le malosi o le tamaoaiga o nei atunuu ma le tele o tupe maua a tagata taitoatasi. E mautinoa lava, e tele atunuu o latou tupe maua a le tagata e itiiti ifo i le $10 i le masina. Talitonu i ai pe leai, e pule lava oe, ae e tele atunuu faapena. O le mea e leaga ai, o mea faʻasaienisi ma tekinolosi ua ausia e tagata e leʻi mafai ona siitia le tulaga o le ola o tagata i totonu ia i latou.

E tele mafuaʻaga mo faʻafitauli tau tupe a atunuu ma, o se taunuuga, o ona tagatanuu: feteʻenaʻiga i totonu, le tutusa o agafesootai, faiga piʻopiʻo, tulaga maualalo o le tuʻufaʻatasia i le tamaoaiga o le lalolagi, taua i fafo, tulaga leaga o le tau, ma sili atu. O le mea lea, i aso nei ua matou saunia se faʻamaumauga e faʻavae i luga o faʻamaumauga a le IMF (World Monetary Fund) i luga o le aofaʻi o le Gross Domestic Product (GDP) i le tagata mo le 2018-2019. Lisi lautele o atunuu e iai le GDP i le tagata.

10 Togo (Togolese Republic)

Top 10 Atunu'u Mativa i le Lalolagi mo le 2018-2019

  • Tagata: 7,154 miliona tagata
  • Nofoa: Lome
  • Gagana aloa'ia: Falani
  • GDP ile tagata: $1084

O le Togolese Republic, sa avea muamua ma kolone Farani (seia oo i le 1960), o loʻo i le itu i sisifo o Aferika. Ole alagatupe autu ole atunuu ole faatoaga. Togo e auina atu i fafo kofe, koko, cotton, sorghum, pi, tapioka, ae o se vaega taua o le gaosiga o loʻo faʻatau mai isi atunuʻu (toe faʻatau atu). O lo'o fa'atupuina lelei le pisinisi 'ie ma le su'eina o phosphates.

9. Madagascar

Top 10 Atunu'u Mativa i le Lalolagi mo le 2018-2019

  • Tagata: 22,599 miliona tagata
  • Laumua: Antananarivo
  • Gagana aloa'ia: Malagasy ma Farani
  • GDP ile tagata: $970

O le motu o Madagascar o loʻo i le itu i sasaʻe o Aferika ma e vavae ese mai le konetineta i se vaʻa. I se tulaga lautele, o le tamaoaiga o le atunuu e mafai ona faʻavasegaina o atinaʻe, ae e ui lava i lea, o le tulaga o le soifuaga, aemaise lava i fafo atu o taulaga tetele, e matua maualalo lava. O puna'oa autu o tupe maua a Madagascar o faigafaiva, fa'ato'aga (fa'ato'aga mea manogi ma mea manogi), fa'afiafiaga fa'alesiosiomaga (ona o le tele o ituaiga eseese o manu ma la'au o lo'o nonofo i le motu). O loʻo i ai se taulaiga masani o mala i luga o le motu, lea e faʻagaoioia i lea taimi ma lea taimi.

8. Malawi

Top 10 Atunu'u Mativa i le Lalolagi mo le 2018-2019

  • Tagata: 16,777 miliona tagata
  • Laumua: Lilongwe
  • Gagana aloa'ia: Igilisi, Nyanja
  • GDP ile tagata: $879

O le Republic of Malawi, o loʻo i le itu i sasaʻe o Aferika, o loʻo i ai fanua lafulemu, lelei faʻaagaga o koale ma uranium. O le faavae o le tamaoaiga o le atunuu o le vaega o faatoaga, lea e faafaigaluegaina 90% o le faitau aofai o tagata faigaluega. Alamanuia fa'agaioiina oloa fa'ato'aga: suka, tapaa, lauti. E silia ma le afa o tagatanuu o Malawi o loo ola matitiva.

7. Niger

Top 10 Atunu'u Mativa i le Lalolagi mo le 2018-2019

  • Tagata: 17,470 miliona tagata
  • Laumua: Niamey
  • Gagana aloa'ia: Falani
  • GDP ile tagata: $829

O le Republic of Niger e tu i le itu i sisifo o le konetineta o Aferika. O Niger o se tasi o atunuu pito sili ona vevela i le lalolagi, o se taunuuga o le tulaga le lelei o le tau ona o lona latalata i le Toafa Sahara. O mugala soo e mafua ai le oge i le atunuu. O mea lelei, e tatau ona maitauina le tele o faʻaagaga o le uranium ma suʻesuʻega suauʻu ma kesi. 90% o le faitau aofa'i o le atunu'u o lo'o faigaluega i fa'ato'aga, ae ona o le matutu o le tau, o lo'o i ai se fa'alavelave fa'afuase'i o fanua e fa'aoga (pe tusa ma le 3% o le teritori o le atunu'u). O le tamaoaiga o Niger e faʻalagolago tele i fesoasoani mai fafo. E sili atu ma le afa o le faitau aofaʻi o le atunuʻu o loʻo i lalo ifo o le laina mativa.

6. Zimbabwe

Top 10 Atunu'u Mativa i le Lalolagi mo le 2018-2019

  • Tagata: 13,172 miliona tagata
  • Laumua: Harare
  • Gagana a le Setete: Igilisi
  • GDP ile tagata: $788

O le mauaina o le tutoatasi mai le Malo o Peretania i le 1980, na manatu ai Zimbabwe o le setete sili ona tamaoaiga i Aferika, ae o aso nei o se tasi o atunuu sili ona matitiva i le lalolagi. Ina ua maeʻa le toe fuataʻiina o fanua mai le 2000 i le 2008, na paʻu i lalo faʻatoʻaga ma avea ai le atunuʻu ma faʻatau oloa. E oo mai i le 2009, o le fuainumera o le leai o ni galuega i totonu o le atunuu e 94%. E le gata i lea, o Zimbabwe o le tagata e umia faʻamaumauga a le lalolagi i tulaga o tau.

5. eritrea

Top 10 Atunu'u Mativa i le Lalolagi mo le 2018-2019

  • Tagata: 6,086 miliona tagata
  • Laumua: Asmara
  • Gagana a le Setete: Arapi ma Igilisi
  • GDP ile tagata: $707

O lo'o i le talafatai o le Sami Ulaula. E pei o le tele o atunuu matitiva, o Eritrea o se atunuu faʻatoʻaga, e naʻo le 5% o fanua talafeagai. O le tele o le faitau aofa'i, e tusa ma le 80%, o lo'o a'afia i fa'ato'aga. O lo'o atina'e le fa'atoaga manu. Ona o le le lava o le suavai mama, ua taatele ai le gasegase o le manava i totonu o le atunuu.

4. Liberia

Top 10 Atunu'u Mativa i le Lalolagi mo le 2018-2019

  • Tagata: 3,489 miliona tagata
  • Laumua: Monrovia
  • Gagana a le Setete: Igilisi
  • GDP ile tagata: $703

O le sa avea muamua ma kolone o le Iunaite Setete, o Liberia na faavaeina e tagata uli na maua le saolotoga mai le nofo pologa. O se vaega taua o le teritori e ufitia i vaomatua, e aofia ai ituaiga o laau taua. Ona o tulaga lelei o le tau ma le nofoaga faʻafanua, o Liberia e tele le gafatia mo le atinaʻeina o tagata tafafao maimoa. Na matua pagatia le tamaoaiga o le atunuu i le taimi o le taua a le malo lea na tupu i le nineties. E sili atu i le 80% o tagata o loʻo i lalo ole laina mativa.

3. Congo (Repapelika Temokarasi o Congo)

Top 10 Atunu'u Mativa i le Lalolagi mo le 2018-2019

  • Tagata: 77,433 miliona tagata
  • Laumua: Kinshasa
  • Gagana aloa'ia: Falani
  • GDP ile tagata: $648

O lenei atunuu e tu i le konetineta o Aferika. E le gata i lea, e pei o Togo, sa nofoia seia oo i le 1960, ae o le taimi lea e Peleseuma. Kofe, sana, fa’i, a’a eseese o lo’o totō i totonu o le atunu’u. E matua leaga lava le atina'eina o manu. O minerale - o loʻo i ai taimane, cobalt (o le tele o faʻaagaga i le lalolagi), kopa, suauu. Tulaga le lelei faamiliteli, o taua faalemalo e oso mai i lea taimi ma lea taimi i totonu o le atunuu.

2. Burundi

Top 10 Atunu'u Mativa i le Lalolagi mo le 2018-2019

  • Tagata: 9,292 miliona tagata
  • Laumua: Bujumbura
  • Gagana aloa'ia: Rundi ma Farani
  • GDP ile tagata: $642

O loʻo i ai i le atunuʻu le tele o faʻaagaga o phosphorus, metals e le masani ai, vanadium. O nofoaga iloga o lo'o nofoia e fanua fa'ato'aga (50%) po'o fa'ato'aga (36%). O gaosiga fa'apisinisi e le lelei ona atina'e ma o le tele o mea o lo'o umia e papalagi. O le vaega o fa'ato'aga e fa'afaigaluegaina toetoe lava 90% o le faitau aofa'i o le atunu'u. E le gata i lea, e sili atu ma le tasi vaetolu o le GDP a le atunuu o loʻo tuʻuina mai i le auina atu i fafo o faʻatoʻaga. E sili atu i le 50% o tagatanuu o le atunuu e nonofo i lalo ole laina mativa.

1. Central African Republic (CAR)

Top 10 Atunu'u Mativa i le Lalolagi mo le 2018-2019

  • Tagata: 5,057 miliona tagata
  • Laumua: Bangui
  • Gagana aloa'ia: Falani ma Sango
  • GDP ile tagata: $542

O le atunuu sili ona matitiva i le lalolagi i aso nei o le Central African Republic. E matua maualalo lava le soifuaga o le atunuu – 51 tausaga mo tamaitai, 48 tausaga mo alii. E pei lava o le tele o isi atunuu matitiva, o le CAR o loʻo i ai se siʻosiʻomaga faʻafitafita, tele vaega taua, ma solitulafono ua salalau. Talu ai o loʻo i ai i le atunuʻu le tele o faʻaagaga o punaoa faanatura, o se vaega taua o ia mea e faʻatau atu i fafo: laupapa, cotton, taimane, tapaa ma kofe. O le puna autu o le atinaʻeina o le tamaoaiga (sili atu ma le afa o le GDP) o le vaega o faʻatoʻaga.

Tuua se tali