Treponematosis ma treponemosis: o a nei faʻamaʻi?

Treponematosis ma treponemosis: o a nei faʻamaʻi?

O se fa'ama'i fa'ama'i pipisi e mafua mai i siama, o le syphilis e sili ona lauiloa i le treponematoses. Ae ui i lea, o loʻo i ai isi treponematoses o loʻo iai faʻalavelave i nisi o itulagi matitiva o le lalolagi. O a nei fa'ama'i? E faapefea ona iloa ma togafitia i latou?

O le a le treponematosis ma le treponemosis?

Treponematosis, poʻo le treponemosis, o se faaupuga e faʻasinoina ai se seti o faʻamaʻi e nafa ma treponemes, o se ituaiga o siama o le aiga spirochetes.

I totonu o treponematoses autu e aʻafia ai tagata, e 4 ituaiga faʻapitoa faʻapitoa: 

Syphilis venereal

Na'o le syphilis venereal, e mafua mai i le Treponema pallidum, po'o le "pale treponema," o se fa'ama'i pipisi mai feusuaiga. Ina ua toeitiiti mou atu i le 1990s i Farani, ua toe ola mai talu mai le 2000. E aofia ai vaega e 3 o loʻo faasolosolo ina leaga ma oʻo atu ai i se chancre (faʻamau) i le tulaga o felauaiga ma paʻu paʻu.

Endemic treponematoses

O isi treponematoses e fa'ama'i ma e tutusa e matauina i latou i le amataga o le tamaitiiti ma e le mafua ai le fa'aleagaina o le neura ma fa'atupuina ai fa'a'ai tutusa e pei o le syphilis. Matou te fa'avasegaina:

  • Endemic non-venereal syphilis poʻo le "bejel", mafua mai i le Treponema pallidum endemicum, lea e tupu i le itu matutu o Sahelian o Aferika;
  • Le piano, e mafua mai i le Treponema pallidum pertenue, ua maua nei i nofoaga fa'apitoa i Amerika Tutotonu ma Saute;
  • O le pine poʻo le "mal del pinto" poʻo le "caraté", e mafua mai i le Treponema pallidum carateum, e aʻafia ai tamaiti o le susū o le teropika poʻo sone equatorial i konetineta uma i Amerika Tutotonu ma Saute, e faʻaalia i manuʻa paʻu.

O a mafuaʻaga o le treponematosis ma le treponemosis?

Faʻalagolago i le ituaiga o treponematosis, o le auala o le faʻaleagaina e ese. O se faama'i pipisi tele, ae e seasea ona feaveai e ala i se faalavelave faafuasei (tu), e ala i le toto (tuiina), po o le transplacental (tina i le fetus).

Endemic treponematoses 

O latou fa'asalalauga e tupu tele lava i taimi o feso'ota'iga vavalalata, vavalalata i le va o tamaiti ma o nisi taimi i le va o tamaiti ma tagata matutua i se tulaga o le fa'afeusuaiga ma le tumama le mautu:

  • O le bejel: fe'avea'i e faia i le fa'afeso'ota'i tautala po'o le fefa'asoaa'i o ipu;
  • Yaws: sili ona salalau lea e manaʻomia ai le faʻafesoʻotaʻi saʻo ma le paʻu ma e fiafia i ai le paʻu manuʻa;
  • La pinta: Fa'amasani atonu e mana'omia le fa'afeso'ota'i ma le pa'u ua fa'aleagaina ae e le'i pipisi tele.

O le ituaiga venereal o le syphilis e talitonu na aliaʻe i Europa ma Sasaʻe Tutotonu ina ua maeʻa se suiga fou ma se auala e sili ona fiafia i ai e ala i feusuaiga matua le puipuia ma se tagata e maua i le syphilis i le amataga o le faʻamaʻi. 

  • O ituaiga uma o feusuaiga e le puipuia e mafai ona afaina, e aofia ai feusuaʻiga gutu poʻo nisi taimi, sogi loloto;
  • E mafai fo'i ona fe'avea'i mai le tina i le fetal a'o maitaga.

O a faʻamaoniga o le treponematosis ma le treponemosis?

Syphilis, e pei o treponematoses endemic, e tupu aʻe i le auala lava e tasi. O se manu'a muamua ona soso'o ai lea ma fa'ama'i fa'atama'ia tuai.

Endemic treponematoses

  • O le bejel: mucosal lesions ma le paʻu paʻu, sosoo ai ma le ponaivi ma le paʻu; 
  • O le auvae e mafua ai le periostitis ma le pa'u;
  • O manu'a pinta o lo'o na'o le dermis. 

Sifilis

A maeʻa faʻamaʻi, o le a matauina e le tagata se tasi pe sili atu pimples mumu i luga o latou itutino poʻo tua o lona faʻaʻi. Ole pimple lea e sui ile papala e leai se tiga e mafai ona tumau mo le 1 i le 2 masina. I ni nai vaiaso talu ona amata le ma'i papala, e lagona ai se ma'i pei o le flu. Pimples po'o mumu e ono aliali mai i alofilima ma alofivae. O nisi taimi o faaletonu e pei o le fiva fai'ai, pipili o se vaega o mata, e iai. I nisi tulaga, e afaina mata.

Lua tausaga talu ona fa'aleagaina, e mou atu fa'ailoga. O lenei vaega e mafai ona umi mo ni nai tausaga.

E faʻafefea ona togafitia le treponematosis ma le treponemosis?

Ose ma'i vaivai pe a togafitia i se taimi, ogaoga pe a le amanaiaina pe le amanaiaina.

Syphilis, pei o le treponematoses fa'ama'i, e mafai ona togafitia i se tui e tasi o se vaila'au mai le aiga penicillin. 

E fautuaina e le WHO le faʻatonuga o se tui e tasi o le benzathine benzylpenicillin (2,4 MU), intramuscularly (IM), poʻo le tulaga o le allergy i lenei vailaʻau, doxycycline, o le aiga cyclin. Afai e le mafai ona fa'aogaina lea vaila'au, e iai isi vaila'au fa'ama'i. 

Ole aoga ole togafitiga fa'ama'i e mafai ona su'esu'eina ile su'ega toto.

Tuua se tali