Aisea e avea ai tagata ma tagata fai mea'ai?

E te manaʻo e puipuia faʻamaʻi. E sili atu le taumafa o mea'ai e puipuia ma togafitia ai ma'i fatu ma faaitiitia ai le lamatiaga o le kanesa nai lo le taumafa masani a tagata Amerika.* O mea'ai fua e maualalo le ga'o o le tasi lea o auala e sili ona aoga e taofi ai pe puipuia ai le ma'i fatu fatu mai le alualu i luma. O faʻamaʻi fatu fatu e fasiotia ai le 1 miliona Amerika i tausaga taʻitasi ma o le mafuaʻaga autu lea o le oti i le US. "O le maliu mai le maʻi cardiovascular e maualalo ifo i meaʻai nai lo tagata e le o ni meaʻai," o le tala lea a Joel Fuhrman, MD, tusitala o le Eat to Live. O se fua fa'afouga mo le vave ma tumau le pa'u mamafa." O le taumafa vegan e sili atu le soifua maloloina aua e itiiti le ga'o manu ma le cholesterol e 'ai e tagata fai mea'ai, nai lo le fa'ateleina o a latou fiber ma mea'ai e fa'a'o'ona - o le mea lea na tatau ai ona e fa'alogo i lou tina ma 'ai fuala'au a'o e laititi!

O le a fa'aitiitia pe tumau lou mamafa. O mea'ai masani a Amerika - e maualuga le ga'o tumu ae maualalo i mea'ai laau ma ga'o ga'o lavelave - e ga'o ai tagata ma feoti lemu. E tusa ai ma le Centers for Disease Control and Prevention ma lona lala o le National Center for Health Statistics, 64% o tagata matutua ma le 15% o tamaiti mai le 6 i le 19 tausaga o loʻo lapopoa ma lamatia i faʻamaʻi faʻapitoa, e aofia ai maʻi cardiovascular. , stroke ma le suka. O se suʻesuʻega na faia i le va o le 1986 ma le 1992 e Dean Ornish, MD, peresitene o le Institute for Preventive Medicine Research i Sausalito, Kalefonia, na maua ai le mamafa o tagata na mulimuli i meaʻai meaʻai e maualalo le gaʻo na leiloa le averesi o le 24 pauna i le tausaga muamua ma mea uma. lou mamafa faaopoopo i le isi lima. O le mea taua, e fa'aitiitia le mamafa o tagata fai mea'ai e aunoa ma le faitauina o kalori ma ga'o, e aunoa ma le mamafa o vaega, ma e aunoa ma le lagona o le fia 'ai.

E te ola umi. “Afai e te suia le taumafa masani a Amerika i se meaʻai, e mafai ona e faʻaopopoina le 13 tausaga faʻamalosi i lou olaga, "o le tala lea a Michael Roizen, MD, tusitala o The Youthful Diet. O tagata e taumafaina ga'o tumu e le gata ina fa'apu'upu'u le ola, ae fa'amama'i fo'i pe a matutua. O mea'ai a manu e pupuni ai alatoto, e le maua ai le malosi o le tino ma fa'agesegese ai le puipuiga. Ua fa'amaonia fo'i o tagata e 'ai aano o manufasi e atia'e le fa'aletonu o le mafaufau ma feusua'iga a'o le'i matutua.

E te manaʻo i se isi faʻamaoniga o le umi o le ola? E tusa ai ma se suʻesuʻega 30-tausaga, o tagata o le Okinawa Peninsula (Iapani) e umi atu le ola nai lo le averesi o tagata nonofo i isi eria o Iapani ma e sili ona umi i le lalolagi. O la latou mealilo o loʻo taoto i se meaʻai maualalo-kalori ma le faʻamamafaina o gaʻo gaʻo lavelave ma fualaʻau e tele i le fiber, fualaau faisua ma soya.

E malolosi ou ivi. A leai se calcium i le tino, e ave muamua lava mai ivi. O se taunuuga, o ponaivi o le auivi o le a faʻafefe ma leiloa le malosi. O le tele o foma'i e fautuaina le fa'atuputeleina o le calcium i totonu o le tino i se auala masani - e ala i mea'ai tatau. O mea'ai maloloina e maua ai e i tatou elemene e pei o le phosphorus, magnesium ma le vaitamini D, lea e mana'omia mo le tino e mitiia ma sili atu ona faʻaogaina le calcium. Ma e tusa lava pe e te aloese mai le susu, e mafai lava ona e maua se fua lelei o le calcium mai pi, tofu, susu soya, ma fualaau faisua lanumeamata uliuli e pei o le broccoli, kale, kale, ma le lanu meamata.

E te fa'aitiitia le lamatiaga o fa'ama'i fa'atatau i mea'ai. 76 miliona faʻamaʻi i le tausaga e mafua mai i masaniga le lelei o meaʻai ma, e tusa ai ma se lipoti mai le Centers for Disease Control and Prevention, e 325 falemaʻi ma 000 maliu i le US.

E te fa'aitiitia fa'ailoga o le menopause. E tele oloa eseese o lo'o i ai elemene e mana'omia e fafine i le taimi o le menopause. O lea la, e mafai e phytoestrogens ona faʻateleina ma faʻaititia le maualuga o le progesterone ma le estrogen, ma faʻatumauina ai lo latou paleni. O le soya o le puna sili ona lauiloa o phytoestrogens masani, e ui lava o nei elemene o loʻo maua foi i le afe o fualaau faisua eseese ma fualaau aina: apu, beets, cherries, aso, garlic, olives, plums, raspberries, ufi. O le fa'atama'i e masani ona fa'atasi ma le fa'atupuina o le mamafa ma le fa'agesegese o le metabolism, o lea e mafai ai e le 'ai maualalo ga'o, maualuga-fibre e fa'aitiitia ai na pauna fa'aopoopo.

O le a sili atu lou malosi. “O mea'ai lelei e maua mai ai le tele o le malosi e mana'omia e fesoasoani ia te oe e fa'aauau pea lau fanau ma fa'alelei atili i le fale," o le tala lea a Michael Rosen, tusitala o le The Youthful Diet. O le tele o le ga'o i totonu o le toto o lona uiga e itiiti le gafatia o alatoto ma e le lava le okesene i au sela ma a'u. I'uga? Ua e lagona ua toetoe lava a oti. O se taumafataga paleni o mea'ai e le'i iai le cholesterol e fa'agata ai alatoto.

E leai sou fa'afitauli o le manava. O le taumafaina o fualaau faisua o lona uiga o le taumafaina atili o le fiber, lea e fesoasoani e faatelevave ai le ga'ina. O tagata e 'ai le mutia, e pei ona foliga mai, e masani ona faʻaitiitia faʻamaoniga o le manava, hemorrhoids, ma le duodenal diverticulum.

E te fa'aitiitia le fa'aleagaina o le si'osi'omaga. O nisi tagata e avea ma mea'ai fuala'au ona latou te a'oa'oina pe fa'afefea ona a'afia le si'osi'omaga ile pisinisi a manu. E tusa ai ma le US Environmental Protection Agency, o vailaʻau ma otaota mai faʻatoʻaga e faʻaleagaina ai le sili atu i le 173 maila o vaitafe ma isi vai. I aso nei, o otaota mai le gaosiga o aano o manufasi o se tasi lea o mafuaʻaga autu o le le lelei o le suavai. O galuega fa'ato'aga, e aofia ai le tausia o manu i tulaga le lelei i le tafeaga, fa'asalaina i vailaau fa'asaina, fa'asusu, fa'aogaina o vaila'au fa'ama'i, ma nisi o metotia o le suotosina ma le seleseleina e fafaga ai manu i fa'ato'aga, e o'o atu ai fo'i i le fa'aleagaina o le siosiomaga.

O le a mafai ona e aloese mai se vaega tele o toxins ma vailaʻau. Ua fuafuaina e le US Environmental Protection Agency e tusa ma le 95% o vailaau e tineia ai manu faalafua e maua e Amerika mai aano o manufasi, i'a ma oloa susu. Iʻa, aemaise lava, o loʻo i ai carcinogens ma metala mamafa (mercury, arsenic, lead and cadmium), lea, o le mea e leaga ai, e le mou atu i le taimi o togafitiga vevela. O aano o manufasi ma meaʻai susu e mafai foi ona iai steroids ma hormones, o lea ia mautinoa e faitau ma le faaeteete igoa o oloa susu aʻo leʻi faʻatau.

E mafai ona e fa'aitiitia le fia'ai o le lalolagi. Ua iloa e tusa ma le 70% o saito e gaosia i le Iunaite Setete o loʻo fafagaina i manu o le a fasia. O le 7 piliona lafumanu i le US e fa'alima taimi e sili atu ai saito nai lo le faitau aofa'i atoa o Amerika. Fai mai David Pimentel, polofesa o le siʻosiʻomaga i le Iunivesite o Cornell, "Afai o saito uma o loʻo fafaga nei manu i tagata, e tusa ma le 5 miliona isi tagata e mafai ona fafagaina.

E te faasaoina manu. O le tele o tagata fai mea'ai e lafoai aano o manu i le igoa o le alofa i manu. E tusa ma le 10 piliona manu e feoti ona o gaoioiga a tagata. Latou te fa'aalu o latou olaga pu'upu'u i pa'u ma fale'oloa e tau le mafai ona toe liliu. O manu fa'ato'aga e le o puipuia fa'aletulafono mai sauaga—o le tele o tulafono fa'aleaga manu a Amerika e le aofia ai manu fa'ato'aga.

O le ae sefeina tupe. O tau o aano o manufasi e tusa ma le 10% o tupe faaalu uma. O le taumafaina o fualaau faisua, fatu, ma fualaau aina nai lo le 200 pauna o pisupo, moa, ma iʻa (o le averesi o meaʻai e lē o ni fualaau faisua i tausaga taʻitasi) o le a e faasaoina ai se averesi e $4000.*

E felanulanuai lau ipu. Antioxidants, lauiloa mo la latou tau faasaga i radical free, e maua ai se lanu susulu i le tele o fualaau faisua ma fualaau aina. Ua vaevaeina i latou i vasega autu e lua: carotenoids ma anthocyanins. O fuala'au samasama ma moli ma fuala'au - kāloti, moli, pateta suamalie, mago, maukeni, sana - e mau'oa i carotenoids. O fuala'au lau'au lanu meamata e mauoa fo'i i carotenoids, ae o lo latou lanu e sau mai le chlorophyll content. O fualaau 'aina mumu, lanumoana ma lanu viole ma fualaau faisua - palama, cherries, pepa mumu - o loʻo i ai anthocyanins. O le tusiaina o se "meaʻai lanu" o se auala e le gata i le tele o meaʻai e faʻaaogaina, ae faʻateleina ai le puipuiga ma puipuia ai le tele o faʻamaʻi.

E faigofie. I aso nei, e mafai ona maua mea'ai mea'ai e toetoe lava a leai se taumafaiga, savali i le va o fata i le supamaketi pe savali i le auala i le taimi o le aoauli. Afai o loʻo e suʻeina faʻamalosi mo le faʻaogaina o meaʻai, e tele blogs faʻapitoa ma upega tafaʻilagi i luga ole Initaneti. Afai e te 'ai i fafo, o le tele o fale'ai ma fale'aiga e maua ai salati maloloina ma maloloina, sanuisi ma meaai mama.

***

I le taimi nei, afai e fesiligia oe pe aisea na e avea ai ma se meaʻai, e mafai ona e tali saogalemu: "Aisea e te leʻi oʻo ai?"

 

puna:

 

Tuua se tali