akathisia

akathisia

O le Akathisia o se faʻailoga e faʻamatalaina e le manaʻo e gaoioi pe soli i luga o le nofoaga i se auala e le mafai ona faʻafefe ma faʻaauau. O lenei faaletonu o le sensorimotor e masani lava ona maua i le pito i lalo. Akathisia e mafai ona faʻatasi ma faʻafitauli o le mafaufau, popole. O le mafuaʻaga o le akathisia e tatau ona faʻamaonia muamua ma o le togafitiga muamua e tatau ona faʻatatau i lenei mafuaʻaga.

Akathisia, faʻafefea ona iloa?

O le a ?

O le Akathisia o se faʻailoga e faʻamatalaina e le manaʻo e gaoioi pe soli i luga o le nofoaga i se auala e le mafai ona faʻafefe ma faʻaauau. O lenei faaletonu o le sensorimotor - lea e tatau ona ese mai le psychomotor agitation - e masani lava ona maua i totonu o vae pito i lalo. E tele lava ina tupu pe a nofo pe taoto i lalo. E masani ona matauina le le mautonu, le le mautonu lona lua, e oo lava i mafatiaga i tulaga tetele. Akathisia e mafai ona faʻatasi ma faʻafitauli o le mafaufau, popole.

O le su'esu'ega 'ese'ese i le va o le akathisia ma le ma'i o le legless leg o lo'o tumau pea felafolafoa'iga ona o le maualuga o le fa'ama'i fa'ama'i i le va o le lua. O nisi o tagata suʻesuʻe e talitonu o faʻamaoniga e lua e tutusa ae e manatu e eseese ona o le eseesega o le tofi o nei manatu: suʻesuʻega i luga o le maʻi le mautonu vae e sau mai le tusi neurological ma luga o le moe ma Akathisia o le psychiatric ma psychopharmacological tusitusiga.

E faʻafefea ona iloa akathisia

I le taimi nei, o le akathisia e naʻo le suʻesuʻeina o le falemaʻi ma le lipoti a le maʻi, aua e leai se suʻega toto faʻamaonia, suʻesuʻega ata, poʻo suʻesuʻega neurophysiological.

O uiga taua o le akathisia e mafua mai i le neuroleptic o ni faitioga autu o le le onosai ma le itiiti ifo ma le tasi o gaioiga o loʻo matauina:

  • Gaioiga le mapu po'o le fa'asetete o vae pe a nofo;
  • Sulu mai le tasi vae i le isi pe tu'ia a'o tu;
  • Manaomia le savali e aveese ai le le onosai;
  • Le mafai ona nofo pe tu e aunoa ma le gaoioi mo ni nai minute.

O le meafaigaluega su'esu'e e masani ona fa'aogaina o le Barnes Akathisia Rating Scale (BARS), o se fua fa'ailoga e fa'atatauina ai vaega fa'apitoa ma fa'amoemoega o fa'ama'i ona tu'ufa'atasia lea. O mea ta'itasi e fa'atatau ile fua fa'ailoga, mai le zero i le tolu:

  • O le vaega fa'amoemoe: o lo'o i ai se fa'aletonu o gaioiga. A o'o ina vaivai ma feololo, o pito pito i lalo e masani lava ona a'afia, e masani lava mai le sulugatiti e o'o i tapuvae, ma o gaioiga e foliga mai o suiga i le tulaga a'o tu, lulu, po'o le gaioi o vae a'o nofo. Ae peitaʻi, pe a ogaoga, e mafai ona aʻafia le tino atoa o le akathisia, ma mafua ai le mimilo faifai pea ma le milo, e masani ona faʻatasi ma le osooso, tamoʻe ma, i nisi taimi, togi mai se nofoa poʻo se kiki. se moega.
  • O le vaega autu: o le ogaoga o le faʻafitauli faʻapitoa e eseese mai le "faigata" ma faigofie ona faʻamalieina e ala i le faʻanofoina o se vae poʻo se suiga tulaga, i le "matua le mafai ona faʻafefe". I le tulaga sili ona ogaoga, atonu e le mafai e le mataupu ona faʻamautu soʻo se tulaga mo le sili atu nai lo ni nai sekone. O fa'asea fa'apitoa e aofia ai se lagona o le le mautonu i totonu - e masani lava i vae - o le fa'amalosi e fa'agaoioi vae ma le tiga pe a fai e talosagaina le mataupu e aua le fa'agaoioi o latou vae.

Faʻamatalaga o tulaga lamatia

E ui lava o le acute antipsychotic-induced akathisia e masani ona fesoʻotaʻi ma le schizophrenia, e foliga mai o tagata mamaʻi e iai faʻafitauli o le mafaufau, aemaise lava le maʻi pipili, e matua lamatia lava.

O isi tulaga lamatia e mafai ona iloa:

  • Manu'a ulu;
  • Kanesa ;
  • Le lava o le uamea.

Ole akathisia tuai po'o le tuai e mafai fo'i ona feso'ota'i ma le matua ma le itupa fafine.

Mafuaaga o Akathisia

Antipsychotics

E masani ona vaaia le Akathisia pe a maeʻa togafitiga faʻatasi ma antipsychotics tupulaga muamua, faʻatasi ai ma fua faʻatatau e amata mai i le 8 i le 76% o tagata gasegase e togafitia, ma faʻamaonia ai o le aʻafiaga sili ona taatele o nei vailaʻau. . E ui lava o le faʻateleina o le akathisia e maualalo i le lona lua o augatupulaga antipsychotic vailaʻau, e mamao mai le zero;

Vaʻapala

Akathisia e mafai ona tupu i le taimi o togafitiga ma vailaʻau faʻamaʻi.

O isi mafua'aga fa'afoma'i

O le antibiotic azithromycin 55, calcium channel blockers, lithium, ma vailaʻau e masani ona faʻaaogaina faʻafiafiaga e pei o le gamma-hydroxybutyrate, methamphetamine, 3,4-methylenedioxymethamphetamine (MDMA, ecstasy) ma cocaine.

Tulaga Parkinsonian

Akathisia ua faʻamatalaina faʻatasi ma le tele o faʻafitauli e fesoʻotaʻi ma le maʻi o Parkinson.

Akathisia tuusao

Ua lipotia mai le Akathisia i nisi o tulaga o le schizophrenia e leʻi togafitia, lea na taʻua ai o le "akathisia spontaneous".

Tulaga lamatia o faʻalavelave mai le akathisia

Le lelei le tausisia o togafitiga

O mafatiaga e mafua mai i le akathisia e taua tele ma atonu o le mafuaʻaga o le le tausisia o togafitiga neuroleptic e nafa ma lenei faʻaʻailoga.

Fa'ateteleina fa'ailoga o le mafaufau

O le i ai o le akathisia e faʻateleina ai foʻi faʻamaoniga o le mafaufau, e masani ona mafua ai ona faʻateleina e fomaʻi le le talafeagai o mea faʻalavelave, e pei o le serotonin reuptake inhibitors (SSRIs) poʻo antipsychotics.

tōaʻi

O Akathisia e mafai ona fesoʻotaʻi ma le itaitagofie, osofaʻiga, sauā, poʻo le taumafai e pule i le ola.

Togafitiga ma le puipuia o le akathisia

O le mafuaʻaga o le akathisia e tatau ona faʻamaonia muamua ma o le togafitiga muamua e tatau ona faʻatatau i lenei mafuaʻaga.

A'o fa'atupula'ia le Akathisia ona o le fa'aaogaina o vaila'au o le psychotropic, o le fautuaga muamua o le fa'aitiitia pe suia le vaila'au pe a mafai. I tagata mama'i o lo'o fa'aaogaina fuala'au o le tupulaga muamua, e tatau ona faia se taumafaiga e sui i sui o le tupulaga lona lua e foliga mai e fa'aitiitia ai le akathisia, e aofia ai le quetiapine ma le iloperidone.

Afai e iai se faaletonu o le u'amea, atonu e fesoasoani le faasa'oina o le tulaga.

E tatau foi ona maitauina e mafai ona tupu se "akathisia withdrawal" - pe a maeʻa se suiga i togafitiga, e mafai ona tupu se faʻalavelave le tumau: o lea e le tatau ai ona faʻamasinoina le aoga o le faʻaitiitia o le fua poʻo le "suiga o vailaʻau aʻo leʻi ono vaiaso poʻo sili atu.

Ae ui i lea, o le akathisia e mafai ona faigata tele ona togafitia. O le tele o mea eseese o loʻo lipotia mai e aoga, ae o faʻamaoniga e leʻi faʻamaonia.

Tuua se tali