I lenei lomiga, o le a tatou iloiloina faʻamatalaga, faʻasologa lautele ma faʻataʻitaʻiga o 4 faʻasologa autu (matematika) faʻatasi ma numera: faʻaopoopo, toesea, faʻateleina ma vaevae.
Faaopoopoga
Faaopoopoga o se faagaioiga o le matematika e maua ai aofai.
Aofa'i (s) numera a1, a2, ... an e maua i le fa'aopoopoina, ie
- s – aofaiga;
- a1, a2, ... an – tuutuuga.
O le faʻaopoopoga e faʻaalia i se faʻailoga faʻapitoa "+" (faaopoopo), ma le aofaʻi - "Σ".
faataitaiga: saili le aofaiga o numera.
1) 3, 5 ma le 23.
2) 12, 25, 30, 44.
Tali:
1) 3 + 5 + 23 = 31
2) 12 + 25 + 30 + 44 = 111.
Toesega
toese numera o le fa'afeagai o le fa'aopoopoina o le fa'agaioiga fa'a-matematika, o le i'uga lea e iai eseʻesega (c). Faataitaiga:
c = a1 - e1 - e2 – … – bn
- c - eseesega;
- a1 – faaitiitia;
- b1, b2, ... bn – toesea.
O le toesea e fa'ailogaina i se fa'ailoga fa'apitoa "-" (minus).
faataitaiga: saili le eseesega i le va o numera.
1) 62 toese le 32 ma le 14.
2) 100 toese le 49, 21 ma le 6.
Tali:
1) 62 – 32 – 14 = 16.
2) 100 – 49 – 21 – 6 = 24.
Faʻaopoopoga
Faʻaopoopoga ose galuega fa'atusa e fa'atatau tuufaatasiga.
Galuega (p) numera a1, a2, ... an e fa'atatau i le fa'ateleina, ie
O le faʻateleina e faʻaalia i faʻailoga faʻapitoa "·" or "x".
faataitaiga: su'e le fua o fuainumera.
1) 3, 10 ma le 12.
2) 7, 1, 9 ma le 15.
Tali:
1) 3 · 10 · 12 = 360.
2) 7 1 9 15 = 945.
vāega
Vaega numera o le faafeagai o le faatele, o se taunuuga o le puupuu ua fuafuaina patino (d). Faataitaiga:
d = a : b
- d – tumaoti;
- a – matou te faasoa atu;
- b – vaeluaga.
O le vaeluaga e faʻaalia i faʻailoga faʻapitoa ":" or "/".
faataitaiga: su'e le quotient.
1) 56 e vaevae i le 8.
2) Vaevae le 100 i le 5, sosoo ai ma le 2.
Tali:
1) 56 : 8 = 7.
2) 100 : 5 : 2 = 10 (