O le kopa o se elemene kemisi o le laulau faavaitaimi i lalo o le numera 29. O le igoa Latina Cuprum e sau mai le igoa o le motu o Kuperu, e lauiloa mo le teuina o lenei elemene aoga.
O le igoa o lenei microelement e iloa e tagata uma mai le nofoa aoga. E to'atele o le a manatua lesona kemisi ma fua fa'atatau ma Cu, o oloa na faia mai lenei u'amea vaivai. Ae o le a lona aoga mo le tino o le tagata? E faapefea e le kopa ona aafia ai lo tatou soifua maloloina?
E foliga mai o le kopa o se tasi lea o elemene e sili ona manaʻomia mo se tagata. A oo loa i le tino, e teuina i le ate, fatugaʻo, maso, ponaivi, toto, ma le faiʻai. O le le lava o le Cuprum e mafua ai le faʻalavelave i le gaioiga o le tele o faiga i totonu o le tino.
E tusa ai ma faʻamatalaga masani, o le tino o se tagata matua e aofia ai mai le 75 i le 150 mg o le kopa (o le lona tolu sili ona tele pe a uma le uʻamea ma le zinc). O le tele o mea o loʻo faʻapipiʻi i totonu o maso maso - e tusa ma le 45 pasene, o le isi 20% o le elemene o loʻo teuina i ponaivi ma le ate. Ae o le ate o loʻo taʻua o le "mea e teu ai" i totonu o le tino, ma i le tulaga o se faʻamaʻi, o ia lea e mafatia i le mea muamua. Ma i le ala, o le ate o le fetus i fafine maʻitaga e sefulu taimi sili atu Cu nai lo le ate o se tagata matua.
Manaʻoga i aso uma
Ua fuafuaina e le au tausi soifua maloloina le averesi o le taumafaina o le kopa mo tagata matutua. I lalo o tulaga masani, e mai le 1,5 i le 3 mg i le aso. Ae o le masani a tamaiti e le tatau ona sili atu i le 2 mg i aso taitasi. I le taimi lava e tasi, o pepe e oʻo atu i le tausaga e mafai ona oʻo atu i le 1 mg o se elemene, tamaiti i lalo ifo o le 3 tausaga - e le sili atu ma le tasi ma le afa milligrams. O le le lava o le kopa e matua le manaʻomia mo fafine maʻitaga, o latou taumafa i aso uma e 1,5-2 mg o le vailaʻau, talu ai o le ipu e nafa ma le faʻavaeina lelei o le fatu ma le tino o le pepe e leʻi fanau mai.
O nisi tagata suʻesuʻe e talitonu o fafine lanu uliuli e manaʻomia se vaega tele o apamemea nai lo blonde. O loʻo faʻamatalaina lenei mea i le mea moni e faʻapea i le lanu enaena-lauulu Cu e sili atu ona faʻaalu i luga o le lanu lauulu. Mo le mafuaʻaga lava e tasi, o lauulu sinasina muamua e sili atu ona taatele i tagata lanu uliuli. Mea'ai 'apamemea maualuga e mafai ona fesoasoani e puipuia ai le depigmentation.
Faʻateleina le fua faʻatatau o le kopa i aso taʻitasi e aoga tagata ma:
- mea e afaina ai le toto;
- osteoporosis;
- gugu rumatika;
- anemia;
- maʻi fatu;
- fa'ama'i fa'ama'i.
Fa'amanuiaga mo le tino
E pei o le uʻamea, e taua le kopa mo le faʻamautuina o le toto masani. Aemaise lava, o lenei elemene o loʻo aʻafia i le gaosiga o sela mumu, e taua mo le faʻaogaina o le hemoglobin ma le myoglobin (oxygen-binding protein e maua i le fatu ma isi maso). E le gata i lea, e taua le fai atu e tusa lava pe lava le teuina o uʻamea i le tino, e le mafai ona faia le hemoglobin e aunoa ma le kopa. I lenei tulaga, e talafeagai le talanoa e uiga i le taua atoatoa o le Cu mo le fausiaina o le hemoglobin, talu ai e leai se isi elemene vailaʻau e mafai ona faʻatino galuega ua tofia i le ipu. E le gata i lea, o le kopa o se vaega taua o enzymes, lea e faalagolago i ai le fegalegaleaiga sao o erythrocytes ma leukocytes.
Ole mea taua ole Cu mo vaʻa toto e aofia ai le gafatia ole microelement e faʻamalosia ai puipui o capillaries, tuʻuina atu ia i latou le elasticity ma le fausaga saʻo.
O le malosi o le mea e taʻua o le vascular framework - o le ufiufi i totonu o le elastin - e faʻalagolago i le 'apamemea i totonu o le tino.
A aunoa ma le kopa, o le gaioiga masani o le neura ma totoga manava e faigata foi. Aemaise lava, o le cuprum o se vaega taua o le myelin sheath e puipuia ai alava neura mai le faaleagaina. Fa'amanuiaga mo le endocrine system o se aoga aoga i hormones o le pituitary gland. Mo le gaogao, e taua tele le kopa o se mea e afaina ai le gaosiga o le sua o le gastric. E le gata i lea, e puipuia e Cu ia totoga o le meaʻai mai le mumū ma le faʻaleagaina o le mucous membranes.
Faatasi ai ma le ascorbic acid, e mafai e Cu ona faʻamalosia le puipuiga o le tino, puipuia le tino mai aʻafiaga leaga o siama ma siama. Enzymes e tau fa'asa'oloto radical e iai fo'i vaega 'apamemea.
O le avea o se vaega o le melanin, e aʻafia ai le faʻagasologa o le paʻu o le paʻu. Ole amino acid tyrosine (e nafa ma le lanu o lauulu ma paʻu) e le mafai foi e aunoa ma Cu.
O le malosi ma le soifua maloloina o le ponaivi e faʻalagolago i le aofaʻi o lenei micronutrient i totonu o le tino. Copper, e fesoasoani i le gaosiga o le collagen, e aʻafia ai le faʻavaeina o polotini e manaʻomia mo le auivi. Ma afai e masani ona gau se tagata, e talafeagai le mafaufau e uiga i se faaletonu o le Cu i le tino. E le gata i lea, o le cuprum e puipuia ai le faʻafefe o isi minerale ma elemene mai le tino, lea e avea o se prophylaxis o le osteoporosis ma puipuia ai le atinaʻeina o faʻamaʻi ponaivi.
I luga o le telefoni feaveaʻi, e lagolagoina ai galuega a le ATP, faʻatino se galuega felauaiga, faʻafaigofie le tuʻuina atu o mea manaʻomia i sela uma o le tino. O le Cu e auai i le faʻapipiʻiina o amino acids ma polotini. O se vaega taua mo le faʻavaeina o le collagen ma le elastin (vaega taua o mea faʻafesoʻotaʻi). E iloa o le cuprum e nafa ma faiga o le toe gaosia ma le tuputupu aʻe o le tino.
E tusa ai ma suʻesuʻega talu ai nei, o le Cu o se vaega taua mo le gaosiga o endorphins - hormones e faʻaleleia ai lagona ma faʻafilemu le tiga.
Ma le isi tala lelei e uiga i le kopa. Ole tele ole microsubstance ole a puipuia mai le matua tuai. O le kopa o se vaega o le superoxide dismutase, o se enzyme antioxidant e puipuia ai sela mai le faʻaumatia. O lo'o fa'amatalaina ai le mafua'aga e aofia ai le cuprum i le tele o mea teuteu fa'aanti-matua.
O isi mea aoga apamemea:
- faʻamalosia le malosi puipuia;
- fa'amalosia alava o le neura;
- puipuia mai le tuputupu a'e o le kanesa;
- aveese mea oona;
- fa'amalosia le ga'ina lelei;
- auai i le toe faafouga o aano;
- fa'agaoioia le gaosiga o le inisalini;
- faʻaleleia aʻafiaga o vailaʻau faʻamaʻi;
- e iai mea fa'ama'i;
- fa'aitiitia le mumū.
E le lava le kopa
O le le lava o le 'apamemea, pei o soʻo se isi elemene, e mafua ai le atinaʻeina o ituaiga faʻalavelave i le gaioiga o tino ma totoga o tagata.
Ae e taua le maitauina iinei o le leai o le Cu e toetoe lava a le mafai i se paleni paleni. O le mafua'aga masani o le le lava o le Cu o le fa'aaogaina o le ava malosi.
O le le lava o le taumafaina o le ipu o loʻo tumu i toto toto i totonu, faʻateleina le maualuga o le cholesterol, suiga faʻapitoa i gaʻo ma ponaivi. O le tino o le tamaititi e masani ona tali atu i le le lava o le Cu ma le faʻatuai o le tuputupu aʻe.
O isi faʻamaoniga o le le lava o le Cu:
- atrophy o le maso o le fatu;
- dermatoses;
- faaitiitia le hemoglobin, anemia;
- pa'u fa'afuase'i le mamafa ma le fia 'ai;
- lauulu gau ma depigmentation;
- manava tata;
- vaivaiga faaumiumi;
- faʻamaʻi faʻamaʻi masani ma faʻamaʻi pipisi;
- lagona faʻanoanoa;
- mageso
Ova kopa
O le soona fai o le kopa e mafai ona na'o le fa'aogaina o mea'ai fa'aopoopo. O puna masani o elemene e maua ai se faʻatonuga talafeagai o mea e manaʻomia e tausia ai galuega a le tino.
E mafai e le tino ona faʻailoga e uiga i le tele o le kopa i se auala ese. E masani ona ova le Cu e faʻatasi ma:
- paʻu lauulu;
- foliga o maanuminumi vave;
- le lelei o le moe;
- faaletonu o le ma'i masina o fafine;
- fiva ma le afu tele;
- tatafe.
E le gata i lea, o aafiaga oona o le kopa i luga o le tino e mafai ona mafua ai le faaletonu o fatugaʻo poʻo le gastroenteritis. E iai le lamatiaga o le faoa o le epileptic seizures ma faaletonu o le mafaufau. O le taunuuga sili ona ogaoga o le oona o le kopa o le ma'i o Wilson (ma'i kopa).
I le tulaga o le "biochemistry" o le tele o le kopa e aveese ai le zinc, manganese ma le molybdenum mai le tino.
Kopa i mea'ai
Ina ia maua le ipu mai meaʻai, e te le manaʻomia le faia o se taumafataga faʻapitoa - o lenei elemene e maua i le tele o meaʻai i aso uma.
O le toe faʻaleleia o le masani i aso uma o se mea aoga e faigofie: ia mautinoa o loʻo i ai le tele o nati, legumes ma cereals i luga o le laulau. E le gata i lea, o loʻo i ai se faʻaagaga matagofie o meaʻai i le ate (o le taʻitaʻi i oloa), fuamoa fuamoa mata, tele fualaau faisua, fualaau aina ma vine. E le gata i lea, aua le tuulafoaia meaʻai susu, aano o manufasi fou, iʻa ma iʻa. Oysters (i le 100 g), mo se faʻataʻitaʻiga, o loʻo i ai mai le 1 i le 8 mg o le kopa, lea e faʻamalieina atoatoa manaʻoga o soʻo se tagata. I le taimi nei, e taua le maitauina o le faʻaogaina o le kopa i le sami e faʻalagolago saʻo i lo latou fou.
E tatau i le au fai meaʻai ona gauai atu i asparagus, soya, fatu saito totogo, pateta, ma mai meaʻai falaoa, ia sili atu i keke falaoamata rai. O puna sili ona lelei o le kopa o le chard, spinach, kapisi, eggplant, green pi, beets, olives, ma lentils. O le sipuni tele o fatu sesame o le a maua ai e le tino le toetoe lava 1 mg o le kopa. E le gata i lea, o le maukeni ma fatu o le sunflower o le a aoga. O loʻo iai foʻi le faʻasao Cu i nisi o laʻau (dill, basil, pasili, marjoram, oregano, laʻau lauti, lobelia).
E manaia foi le vai masani o loʻo i ai foʻi faʻaagaaga mataʻina o le kopa: i le averesi, o le lita o le vai mama e mafai ona faʻamalieina le tino i le toetoe lava 1 mg Cu. E iai tala fiafia mo le suamalie suamalie: sukalati uliuli o se puna lelei o le kopa. Ma o le filifilia o fualaau aina ma vine mo le suamalie, e sili atu le tuʻuina atu o le fiafia i raspberries ma pineapples, o loʻo iai foʻi "tupe teu".
Oloa (100 g) | Kopa (mg) |
---|---|
Ate Cod | 12,20 |
Koko (pauta) | 4,55 |
fatafata | 3,80 |
Ate puaa | 3 |
Squid | 1,50 |
Peanut | 1,14 |
Funduk | 1,12 |
Uafu | 0,85 |
Peas | 0,75 |
pasta | 0,70 |
Lentils | 0,66 |
Buckwheat | 0,66 |
alaisa | 0,56 |
Walnuts | 0,52 |
Oatmeal | 0,50 |
Fistashki | 0,50 |
pi | 0,48 |
Povi fatugaʻo | 0,45 |
feʻe | 0,43 |
Millet saito | 0,37 |
vine | 0,36 |
Yever | 0,32 |
Manatu o povi | 0,20 |
Potatoes | 0,14 |
E pei ona mafai ona e vaʻai, aua le "faʻalavelave" e uiga i le fesili "O le a le sili apamemea?". Ina ia maua le masani masani i aso uma o lenei microelement aoga, ua lava le mulimuli i le tulafono e tasi mai le au fai meaʻai: ia 'ai ma le paleni, ma o le tino lava ia o le a "toso ese" le mea tonu e le maua mai oloa.