Ola e faavavau: miti po o le mea moni?

I le 1797, na faailoa atu ai e Dr. Hufeland (e taʻua o “se tasi o mafaufau sili ona faautauta i Siamani”), o lē na suʻesuʻeina le mataupu o le umi o le olaga mo le sefulu tausaga, lana galuega The Art of Life Extension i le lalolagi. Faatasi ai ma le tele o mea e fesoʻotaʻi ma le umi o le ola, na ia faʻamaonia: o se taumafa paleni e mauoa i fualaau faisua ma e le aofia ai aano o manufasi ma keke suamalie; ola malosi; tausiga lelei nifo ta'ele i vaiaso ta'itasi ile vai mafanafana ma fasimoli; miti lelei; ea fou; fa'apea fo'i ma le tulaga o le gafa. I le faaiʻuga o lana tala, na faaliliuina mo le mekasini o le American Review, na fautua mai ai le fomaʻi e faapea “e mafai ona faaluaina le umi o le olaga o le tagata pe a faatusatusa i fua faatatau o loo iai nei.”

Ua fuafuaina e Hufeland e faapea o le afa o tamaiti uma na fananau mai na maliliu a o lei oo i o latou aso fanau lona sefulu, o se tulaga mataʻutia maualuga e maliliu ai. Ae peita'i, afai na mafai e se tamaititi ona feagai ma le tama'i tane, misela, rubella ma isi fa'ama'i fa'aletamaitiiti, sa ia maua se avanoa lelei e ola ai i lona tolusefulu tausaga. Na talitonu Hufeland, i lalo o tulaga lelei, e mafai ona umi le ola mo le lua selau tausaga.

Pe tatau ea ona manatu i nei faamatalaga o se mea e sili atu nai lo na o mafaufauga faafuaseʻi o se fomaʻi o le 18 senituri? E faapena le manatu o James Waupel. "O le faʻamoemoe o le olaga e faʻateleina i le lua ma le afa tausaga i le sefulu tausaga," o lana tala lea. “E luasefululima tausaga lena i senituri uma.” Vaupel - Fa'atonu o le Falesu'esu'e o le Ola Ola ma le Ola Umi o le Inisetiute o Su'esu'ega Fa'aletagata. Max Planck i Rostock, Siamani, ma sa ia suʻesuʻeina mataupu faavae o le ola umi ma le ola i le faitau aofaʻi o tagata ma manu. E tusa ai ma ia, i le 100 tausaga talu ai, o le ata o le faʻamoemoe o le olaga ua suia tele. Aʻo leʻi oʻo i le 1950, o le tele o le faʻamoemoe o le olaga na ausia e ala i le faʻafefeina o le maualuga o pepe pepe. Talu mai lena taimi, peitaʻi, ua faʻaitiitia le aofaʻi o tagata maliliu mo tagata i le 60 ma le 80 tausaga.

I se isi faaupuga, e le na o le toʻatele o tagata o loʻo feagai nei ma pepe. O tagata lautele e umi atu le ola—e sili atu le umi.

E faalagolago le matua i se tuufaatasiga o mea taua

I le lalolagi atoa, o le numera o le centenarians – tagata e silia i le 100 tausaga le matutua – ua fuafua e fa’atupuina fa’a 10-fa’ateleina i le va o le 2010 ma le 2050. E pei ona ta’ua e Hufeland, pe e te o’o i lea tulaga e fa’alagolago lava i le umi e ola ai ou matua; o lona uiga, o le vaega o le kenera e a'afia ai foi le ola. Ae o le faateleina o le centenarians e le mafai ona faamatalaina e na o genetics, lea e mautinoa lava e leʻi tele se suiga i le lua seneturi talu ai. Nai lo lena, o le tele o faʻaleleia o lo tatou tulaga lelei o le olaga e faʻateleina ai o tatou avanoa mo le ola umi ma sili atu le soifua maloloina - sili atu le tausiga o le soifua maloloina, sili atu tausiga faʻafomaʻi, faiga faʻalesoifua maloloina lautele e pei ole vai mama ma le ea, sili atu aʻoaʻoga, ma sili atu tulaga o le ola. "E mafua ona o le tele o avanoa o le faitau aofaʻi i vailaʻau ma tupe," o le tala lea a Vaupel.

Ae ui i lea, o mea na maua e ala i le tausiga o le soifua maloloina lelei ma tulaga ola e le o faamalieina ai le tele o tagata, ma o le manaʻo e faʻateleina le ola o le tagata e le manatu e mou atu.

O se tasi o auala lauiloa o le faʻatapulaʻaina o kalori. I tua i le 1930s, na matauina ai e le au suʻesuʻe manu na fafagaina tulaga eseese o kalori ma matauina na afaina ai lo latou olaga. Ae ui i lea, o suʻesuʻega mulimuli ane ua faʻaalia ai o meaʻai caloric meaʻai e le o fesoʻotaʻi ma le umi o le ola, ma ua matauina e le au suʻesuʻe e faʻalagolago uma i le fesoʻotaʻiga lavelave o genetics, meaʻai, ma mea tau le siosiomaga.

O le isi faʻamoemoe tele o le vailaʻau resveratrol, lea e gaosia e laau, aemaise lava i le paʻu o vine. Ae ui i lea, e le mafai e se tasi ona fai atu o tovine ua tumu i se punavai o le talavou. O lenei vailaʻau ua faʻamauina e maua ai le soifua maloloina e tutusa ma mea o loʻo vaʻaia i manu e faʻatapulaʻaina kalori, ae e oʻo mai i le taimi nei e leai se suʻesuʻega ua faʻaalia e mafai e le resveratrol supplementation ona faʻateleina le ola o le tagata.

O le olaga e aunoa ma ni tuaoi?

Ae aiseā ua tatou matutua ai? “O aso uma lava matou te mafatia ai i ituaiga eseese o mea leaga ma matou te le faamaloloina atoatoa,” o le tala lea a Vaupel, “ma o lenei faaputuputuina o mea leaga o le mafuaaga lea o faamai e fesootai ma le matua.” Ae e le moni lenei mea mo mea ola uma. Mo se faʻataʻitaʻiga, o le hydras - o se vaega o meaola e pei o jellyfish - e mafai ona toe faʻaleleia toetoe lava o mea leaga uma i totonu o latou tino ma faigofie ona tapeina sela ua matua faaleagaina e le mafai ona faʻamalolo. I tagata, o nei sela ua faaleagaina e mafai ona mafua ai le kanesa.

"O Hydras o loʻo taulaʻi atu punaoa i le toe faʻaleleia, ae le o le toe gaosia," o le tala lea a Vaupel. "O tagata, i se isi itu, e tuusaʻo punaoa faʻapitoa i le toe gaosia - o se isi auala lea mo le ola i le tulaga o ituaiga." Atonu e feoti talavou tagata, ae o lo tatou tulaga maoae o le fanau mai e mafai ai ona tatou manumalo i nei fuainumera maualuga o le oti. “O lea la ua matua maualalo le oti o pepe, ua le manaomia ai le tuuina atu o le tele o punaoa i le toe gaosia,” o le tala lea a Vaupel. "O le togafiti o le faʻaleleia o le toe faʻaleleia, ae le o le faʻaogaina o lena malosi i le tele." Afai e mafai ona tatou maua se auala e taofi ai le faʻatupulaia faifaipea o le faaleagaina o tatou sela - e amata ai le faagasologa o le mea e taʻua o le matua faʻatauvaʻa, poʻo le matua faʻatauvaʻa - atonu o le a leai so tatou tapulaa maualuga.

“E manaia tele le ulu atu i se lalolagi e pule ai le oti. I le taimi nei, o le mea moni, ua tatou i ai uma i le faasalaga oti, e ui lava o le toatele o i tatou e leʻi faia se mea e tatau ai, ”o le tala lea a Gennady Stolyarov, o se faifilosofia transhumanist ma le tusitala o le tusi finau a tamaiti o le Death Is Wrong, lea e uunaia ai mafaufau talavou e teena le manatu. . o le oti e le maalofia. Stolyarov o loʻo faʻamaonia faʻamaonia e faapea o le oti ua naʻo se luʻitau faʻatekonolosi i tagata soifua, ma o mea uma e manaʻomia e manumalo ai o le lava lea o tupe ma tagata faigaluega.

Malosiaga mo suiga

Telomeres o se tasi lea o vaega o faʻalavelave faʻatekonolosi. O pito nei o chromosomes e faapuupuu i taimi uma e vaevae ai sela, ma tuu ai se tapulaa ogaoga i le tele o taimi e mafai ai e sela ona toe faia.

O nisi manu e le oo i lenei faapuupuuga o telomeres - hydras o se tasi o na. Peitaʻi, e iai māfuaaga lelei mo nei tapulaa. O suiga faʻafuaseʻi e mafai ona faʻatagaina sela e vaeluaina e aunoa ma le faapuupuuina o latou telomeres, e taʻitaʻia ai laina sela "e le mafai ona oti". O le taimi lava e le mafai ai ona pulea, o nei sela ola pea e mafai ona tupu ma avea ma tuma kanesa.

"E selau limasefulu afe tagata i le lalolagi e maliliu i aso uma, ma o le lua vaetolu o latou e maliliu ona o mafuaʻaga e fesootaʻi ma le matua," o le tala lea a Stolyarov. "O le mea lea, afai tatou te atiina ae tekinolosi e faʻaosoina ai le faagasologa o le matua faʻatauvaʻa, o le a tatou faasaoina le selau afe o ola i le aso." Na ta'ua e le tusitala o le gerontology theorist Aubrey de Grey, o se tagata lauiloa i le va o tagata saili faalautele le ola, fai mai e i ai le 50% avanoa e ausia ai le matua faatauvaa i totonu o le isi 25 tausaga. "O loʻo i ai se avanoa malosi e tupu ai lenei mea aʻo tatou ola pea ma e tusa lava pe tatou te leʻi oʻo i aafiaga sili ona leaga o le matua," o le tala lea a Stolyarov.

O loʻo faʻamoemoe Stolyarov o le a mumu se afi mai se aloiafi o le faʻamoemoe. "O le mea o loʻo manaʻomia i le taimi nei o se faʻamalosi malosi e faʻavavevave le saoasaoa o suiga faatekinolosi," o lana tala lea. “O lea ua maua le avanoa e fusu ai, ae ina ia manuia, e tatau ona avea i tatou ma malosiaga mo suiga.”

I le taimi nei, a o tauivi tagata suʻesuʻe ma le matua, e tatau i tagata ona manatua e iai auala mautinoa e aloese ai mai mafuaʻaga autu e lua o le oti i le lalolagi i Sisifo (faʻamaʻi fatu ma le kanesa) - faʻamalositino, 'ai maloloina, ma le faʻaogaina pe a oʻo i le ava malosi ma le mumu. aano o manu. E toaitiiti lava i tatou e mafai ona ola i ia tulaga, atonu ona tatou te manatu o se olaga puupuu ae faamalieina o le filifiliga sili lea. Ma o lea ua tulai mai ai se fesili fou: afai e mafai lava ona maua le ola e faavavau, pe ua tatou sauni ea e totogi le tau talafeagai?

Tuua se tali