Leucosis: e mafai e se pusi ona lafo atu i tagata?

Leucosis: e mafai e se pusi ona lafo atu i tagata?

Leukosis ose fa'ama'i pipisi tuga i pusi e mafua mai ile Feline Leukemogenic Virus (po'o le FeLV). O lenei fa'ama'i pipisi o lo'o maua i le lalolagi atoa ma e a'afia ai le tino puipuia ma e mafai ona mafua ai le lymphomas. O lona atina'e e mafai ona umi ma alu i le tele o vaega, o nisi taimi e faigata ai le su'esu'ega. O itu taua ia e manatua e malamalama ai i lenei ma'i ma pe a mafai ona puipuia.

O le a le leukosis feline?

O le Feline Leukemogenic Virus (FeLV) o le retrovirus lea e mafua ai le leukosis i pusi. O loʻo i ai i le lalolagi atoa, i Europa o lona faʻasalalauga masani e itiiti ifo i le 1% ae mafai ona oʻo i le 20% i nisi itulagi.

Fa'aeteete, e ui o le siama e mafai ona a'afia ai le tele o fele vao, e le mafai e se tagata ona maua le leukosis feline.

O se fa'ama'i pipisi, lea e sosolo e ala i feso'ota'iga vavalalata i le va o tagata ta'ito'atasi ma fefa'ataua'iga o mea lilo (faua, isu, urinary, ma isi). Ole auala autu ole fe'avea'i ole miti, u ma e seasea fa'asoa se tanoa po'o se lapisi. 

E mafai fo'i ona fe'avea'i i le va o se tina ua a'afia ma lana tama. O lenei felauaiga e tupu mai i le placenta poʻo le maeʻa ona fananau mai o tamaʻi pusi i le taimi o le susu poʻo le teuga. O le FeLV ose virusi e itiiti lava lona ola i totonu o le si'osi'omaga e ese mai se tagata talimalo, o lea e seasea ona afaina ai.

A maeʻa ona faʻafeiloaʻi i totonu o le tino, o le siama o le a taulaʻi i sela o le tino puipuia ma le lymphoid tissues (spleen, thymus, lymph nodes, ma isi) ona sosolo atu lea i le tino atoa.

Ole malosi ole tali ole puipuiga e mafai ona fa'aumatia atoa ai le siama. E ta'ua lea o le fa'ama'i fa'apa'u. Ae paga lea e seasea maua lenei atinae.

E masani lava, o le faʻamaʻi e faʻaalia i ni ituaiga se lua.

Fa'ama'i pipisi

O le fa'ama'i e fa'apea e fa'asolosolo pea pe a sosolo malosi le virusi i totonu o le toto ma fa'aauau pea ona sosolo se'ia o'o ina a'afia ai le va'ai. O le faʻamaʻi o le a faʻaalia i faʻailoga falemaʻi. 

Fa'ama'i pipisi 

Afai o le siama e tumau pea i totonu o le tino mo se taimi umi, e taʻua o le faʻamaʻi pipisi. O le immune system e lava le tali e taofia ai le faʻateleina ma le taʻavale o le siama, ae le lava e faʻaumatia atoa. I lea tulaga, o le pusi o lo'o feavea'i le virusi i totonu o le va'ai ae ua le toe pipisi. Ae ui i lea, e mafai lava ona toe fa'agaoioia le virus ma sui i se fa'ama'i fa'asolosolo.

E fa'apefea ona fa'aalia le leukosis i pusi?

Ose pusi ua a'afia ile FeLV e ono tumau pea lona soifua maloloina mo se taimi umi ona fa'aalia lea o fa'ailoga ile falema'i pe a mae'a vaiaso, masina po'o ni tausaga fo'i ole fa'ama'i natia.

O le siama e aafia ai le auala e galue ai le tino i le tele o auala. O le a fa'atupu ai fa'aletonu o le toto e pei o le anemia ma fa'aitiitia ai le puipuiga o le tino lea e fa'atupu ai fa'ama'i pipisi lona lua. E iai fo'i le tulaga fa'apitoa e mafai ona fa'atupu ai le kanesa o le toto ma le tino puipuia (lymphomas, leukemias, etc.). 

O nisi nei o fa'ailoga falema'i o le fa'ama'i e mafai ona fa'aalia fa'afuase'i, fa'asolosolo pe fa'asolosolo:

  • Leai o le fiaai;
  • Paʻu pauna;
  • pa'u mucous pa'u (gums po'o isi);
  • fiva faifai pea;
  • Gingivitis po'o le stomatitis (fa'ama'i o ga'o po'o le gutu);
  • Pa'u, urinary po'o fa'ama'i manava;
  • Manava tata;
  • Fa'aletonu o le neura (fa'ata'ita'iga tete'e);
  • Fa'aletonu o le fanautama (fa'apa'u, le fanau, ma isi).

E fa'afefea ona iloa le leukosis?

Ole su'esu'ega ole leukosis e mafai ona faigata ona o lona ala patino.

E iai su'esu'ega vave e mafai ona faia i le falema'i e su'esu'e ai le iai o se antigen viral i le toto o le pusi. E matua aoga tele ma e masani ona faʻaaogaina e fai ma togafitiga muamua. Peita'i, afai e le'i leva ona maua le fa'ama'i, e ono leaga le su'ega. Atonu e fautuaina e toe fai le suʻega pe faʻaaoga se isi metotia. 

E mafai fo'i su'esu'ega fa'asu'esu'e e fa'amaonia ai se su'ega vave po'o le tu'uina atu o le sa'o o le su'esu'ega (PCR, Immunofluorescence).

E fa'afefea ona togafitia se pusi ma le leukosis?

Ae paga lea, e leai se togafitiga mautinoa mo FeLV. O le tausiga e masani lava ona taula'i ile togafitia o fa'ama'i fa'ama'i lona lua po'o le puleaina o fa'ailoga ile falema'i ole pusi. 

Ae ui i lea, e le tatau ona faʻasalaina se pusi e maua i le leukosis. O le fa'asologa mo le ola e fa'alagolago i le vaega o le ma'i ma tulaga lona lua na atia'e e le pusi. 

O le averesi o le ola pe a maeʻa suʻesuʻega o le faʻamaʻi e tusa ma le 3 tausaga, ae o le puleaina lelei o le faʻamaʻi, e mafai ona ola umi se pusi i totonu.

O le a se mea e mafai ona e faia e puipuia ai le sosolo o le leukosis?

O le tui ose meafaigaluega taua mo le puleaina ole FeLV. E le o 100% le aoga o le tui, ae o lona faʻaofiina i polokalame masani o tui puipui ua faʻaitiitia ai le faʻateleina o le siama i pusi aiga. O lea e fautuaina ai le tuiina o pusi ma avanoa i fafo.

Tuua se tali