Mataupu
Neuropathy, o le a le mea?
O le neuropathy o loʻo faʻaalia i le tulaga o se tasi pe sili atu ituaiga o afi ma neura lagona e pulea vae ma lima, faʻapea foʻi ma neura o le autonomic nervous system e pulea totoga. O auga e fa'alagolago i le ituaiga neura e a'afia.
Neuropathy, o le a le mea?
Fa'amatalaga ole neuropathy
Neuropathy o se faaupuga e faʻaaogaina e faʻamatala ai se faʻafitauli i neura, e masani lava o "neura peripheral" e faʻafeagai ma le "central nervous system" lea e aofia ai le faiʻai ma le vaʻa. Matou te talanoa foi e uiga i le neuropathy lautele.
Neuropathy e mafua mai i le tele o tulaga. Neuropathy e mafai foi ona i ai e aunoa ma le mafuaʻaga e maua ai. Ona agavaa lea o le "neuropathy idiopathic".
O le upu neuropathy e aofia ai se vaega tele ma le tele o neura. O faʻamaoniga e maua e faʻalagolago i le ituaiga neura e aʻafia ai:
- A'afia neura fa'alogo (o neura e pulea lagona) e mafua ai le tingling, mu, tu'i tiga, "te'i eletise", numbness, tiga. itching po o vaivaiga i vae ma lima. Matou te talanoa e uiga i le neuropathy faʻapitoa.
- O neura afi ua a'afia (o neura e te fa'agaioi ai) e mafua ai le vaivai i ou vae ma ou lima. O loʻo matou talanoa e uiga i le neuropathy afi.
- O neura tuto'atasi ua a'afia (o neura e pulea totoga i totonu o le tino, fa'ata'ita'iga, le gut ma le tamigi) e mafua ai suiga i le fatu ma le toto maualuga po'o le afu. Matou te talanoa e uiga i le autonomic neuropathy.
O le neuropathy e tele mafuaʻaga, o le mea lea e mafai ai ona aʻafia ituaiga uma e tolu o neura i le taimi e tasi: e taʻua lea o le polyneuropathy, e ese mai i le mononeuropathy lea e faʻaalia i le alofa o se neura e tasi.
Fa'ata'ita'iga a mononeuropathies
- La maʻi pipili ulnar (po'o le ulnar) neura pe a uma se manu'a i le tulilima.
- Carpal tunnel syndrome, e mafua mai i le faʻamalosi o le neura ogatotonu.
- Pepa o neura o le peroneal, e mafua mai i le oomiina o se neura i le vae.
- Pepa o le neura radial, o le neura lea e i totonu o maso o le tulilima, tapulima ma tamatamailima.
- Bell's palsy, lea e a'afia ai se neura e fa'alototeleina maso o mata.
Mafuaaga o le neuropathy
E sili atu ma le selau mafuaʻaga o tiga o le neuropathic. E tusa ma le 30% o neuropathies e "idiopathic" poʻo se mafuaʻaga e le iloa.
O le tele o faʻamaʻi e mafai ona oʻo atu ai i le neuropathy lautele:
- tiapetika, o le mafuaʻaga sili ona taatele o le neuropathy peripheral masani. O loʻo matou talanoa e uiga i le neuropathy o le maʻisuka. O le maualuga o le suka o le toto e mafua ai le faaleagaina o puipui o alātoto laiti e ave ai le okesene ma meaʻai i neura e maua ai pito o lima ma vae ma totoga tetele i le tino (mata, fatugaʻo, fatu). O le iʻuga, e faʻaleagaina le paʻu ma o le leiloa o le maʻaleʻale e sili atu ona vaivai le paʻu o vae.
- O le le lava o le vaitamini B12 po'o le folic acid e mafai ona afaina ai neura ma neuropathy lautele.
- Vailaau - e pei o nisi o vaila'au e fa'aaogaina i le chemotherapy po'o le togafitia o le HIV e mafai ona fa'aleagaina neura peripheral.
- O nisi o iniseti ma solvents.
- Lymphoma ma le tele o kanesa myeloma.
- Fa'aleagaina le 'ava malosi.
- Fa'ama'i fatuga'o tumau - afai e le'o galue lelei fatuga'o, o le le paleni o masima e mafai ona mafua ai le neuropathy lautele.
- Fa'ama'i ate fa'ama'i.
- Manu'a, e pei o se ponaivi gau e mafai ona oomi ai se neura.
- O nisi fa'ama'i e pei ole shingles, fa'ama'i HIV ma fa'ama'i Lyme.
- Le Guillain-Barré syndrome o le igoa lea e tu'uina atu i se ituaiga o neuropathy lautele e mafua mai i fa'ama'i.
- Fa'ama'i fa'afeso'ota'i: fa'ama'i rūmatoid, ma'i Sjögren ma le lupus erythematosus.
- O nisi tulaga inflammatory e aofia ai sarcoidosis ma le ma'i celiac.
- Fa'ama'i fa'ama'i e pei ole Charcot-Marie-Tooth syndrome ma Friedreich's ataxia.
Su'esu'ega ole neuropathy
E fesili le foma'i i le ma'i e uiga i:
- ona faailoga.
- O lona soifua maloloina lautele.
- O lona talafaasolopito o aiga o le neuropathy.
- O ana vaila'au na inu nei pe talu ai nei.
- O lona a'afia i toxins.
- Atonu o le soona inu ava malosi.
- O lana amio fa'afeusuaiga.
O le a:
- su'esu'e ma le toto'a le pa'u o le ma'i.
- Siaki le lagona o se tetete e faʻaaoga ai se tui.
- Su'esu'e fa'afoliga o tendon.
Suʻe toto
E mafai ona latou faʻamaonia le iai o le maʻisuka, faʻaletonu o lauroid poʻo le le lava o vaitamini.
Suavai conduction suesuega
O su'esu'ega o le fa'aosoina o neura e siaki ai le vave o neula e lafo ai a latou fe'au i maso. E tu'u fa'aeletise fa'apitoa i luga o le pa'u i le maualuga o le neura ua fa'ata'ita'iina ma fa'aosoina ni mea fa'aeletise laiti e fa'aosofia ai le neura. O isi electrodes e faʻamaumau le gaioiga eletise o le neura. O le faʻaitiitia o le saoasaoa o le nerve impulse e faʻaalia ai le i ai o le neuropathy lautele.
Faʻafanua eletise
E faʻaaogaina le electromyography e faʻamaonia ai le vaivai o maso e mafua mai i le neuropathy. O lenei su'ega e su'esu'e ai le fa'aeletise o maso. O se nila sili ona lelei e fesoʻotaʻi ma se eletise e tuʻuina i totonu o se maso. E fesoʻotaʻi lenei mea i se masini puʻeina e taʻua o le oscilloscope. Ole gaioiga ole eletise e atagia mai ai le i ai ole neuropathy lautele.
biopsy neura
O se vaega itiiti o se neura e aveese ina ia mafai ona suʻesuʻeina i lalo o se microscope.
Biopsy pa'u
O se metotia e su'esu'e ai neura peripheral. E mafai ona faʻaaogaina e siaki ai le neuropathy lautele vave ma mataʻituina le alualu i luma o le neuropathy ma le tali atu i togafitiga. Faatasi ai ma isi mea, o le mamafa o alava neura i le vaega o le paʻu e fuaina. I le neuropathy lautele, ua faʻaitiitia le mamafa o neura lautele.
Fa'ailoga ole neuropathy
Neuropathy o le faʻaogaina o le tino
- Tingling ma fa'anuminumi lima ma vae (diabetic neuropathy)
- A'oa'oga maualuga.
- Faʻateleina le tiga poʻo le leiloa o le malosi e lagona ai le tiga.
- Le maua le malosi e iloa ai suiga i le vevela ma le malulu.
- Leaiina o le faamaopoopoina ma le proprioception.
- O tiga e pei o le mu, o lona malosi e mafai ona faateleina i le po.
- Suiga i le pa'u, lauulu po'o fao.
- Papala vae ma vae, fa'ama'i, e o'o lava i le gangrene.
Neuropathy o le masini afi
- Vaivai musele – e mafua ai le le mautu ma faigata ona fai ni gaioiga laiti e pei o le faamau o le ofutino (aemaise lava ile neuropathy o le ma'isuka).
- Tetete o musele ma fa'atete.
- Su'e maso.
Neuropathy o le autonomic system
- Tesea ma matapogia (ona o suiga fa'afuase'i i le toto).
- Fa'aitiitia le afu.
- Le mafai ona onosaia le vevela.
- Leaiina o le pulea o le gaogao'ai e mafua ai le le taofiofia po'o le taofiofia o le urine.
- Fufula, ma'i po'o le manava (aemaise i le neuropathy o le ma'isuka).
- Fa'afaigata ona maua po'o le fa'atumauina o se fa'avae (aemaise i le neuropathy o le ma'isuka).
E faʻafefea ona puipuia le neuropathy?
O le puipuia o le neuropathy i tagata e maua i le ma'isuka e fa'atatau i le tumama lelei o mea'ai ma le mata'ituina lelei o kulukose. O suʻesuʻega ua faʻaalia ai o le pulea o le glyceric e ala i tui e faʻaitiitia ai le lamatiaga o le atiaʻe o le neuropathy o le maʻisuka.