Mataupu
Planta fasciitis
Fascia o le tiga e mafua mai i le manua i le mafiafia fibrous membrane e taʻua o le plantar aponeurosis: o loʻo i lalo o le vae, e faʻalautele mai le mulivae i le pito i lalo o tamatamaivae. Fascia e masani ona aʻafia ai tagata taʻalo ma tagata matutua. I le 95% o mataupu, e mafai ona togafitia e aunoa ma se taotoga.
O le a le aponeurosis?
Fa'amatalaga ole fasciitis
Fascia o le tiga e mafua mai i le manua i le mafiafia fibrous membrane e taʻua o le plantar aponeurosis: o loʻo i lalo o le vae, e faʻalautele mai le mulivae i le pito i lalo o tamatamaivae. Faʻafetai i lona faʻamaʻaʻaina, o le fascia plantar e faia se sao lagolago mo le vae. Na te mitiia le te'i pe a malolo i luga o le eleele ma pe a malolo le vae. I le isi itu, o lenei le lava o le elasticity e le mafai ai ona matua tetee atu i faʻalavelave faifaipea pe le masani ai.
Fascia e masani lava ona fa'aalia o se fa'aumiumi fa'aumi po'o fa'aumi o le fascia fa'ato'aga ma e seasea ona masae. E le tatau ona fenumiai ma plantar fasciitis lea e mafua mai i le mumū o le fascia plantar.
Ituaiga fasciitis
E tolu ituaiga o fasciitis e mafai ona iloagofie:
- Fascia e fesoʻotaʻi ma le aʻafia o tua o le fascia plantar, mafua ai le tiga i lalo ole ponaivi mulivae;
- Fascia e fesoʻotaʻi ma le aʻafia o le tino o le fascia plantar, mafua ai le tiga i lalo o le vae;
- O le malepelepe o le aponeurosis laau, lea e mafai ona tupu faʻafuaseʻi pe a maeʻa se taumafaiga malosi (amataina, tuleia, mauaina o se oso) i luga ole aponeurosis o le laau maloloina pe vaivai.
Mafuaaga o fascia
Ole mafua'aga masani ole fasciitis ole fa'apu'upu'u po'o le to'esea o maso o le tama'i povi, ma mafua ai le mamafa tele ole fa'ainisinia ile fascia laau.
Su'esu'ega ole fascia
E mafai e le fomaʻi faʻapitoa ona faia le suʻesuʻega muamua o le fasciitis pe a suʻesuʻeina le vae. E faʻamaonia pe a faʻaosoina le tiga e se malosi malosi o le limamatua i lalo o le mulivae i tua o le vae, pe a oʻo i le hyperextension. O le tiga e mafai foi ona i luga o le pito i totonu o le vae.
O le x-ray, e le fa'amalosia, e mafai ona fa'aalia ai le i ai o se tula'au calcaneal po'o le tuasivi o Lenoir, o se fa'atupu fa'ama'i i lalo ole ponaivi mulivae. Afai e feteenai ma le manatu e masani ona taliaina, e le nafa ma le tiga, e molimau i le isi itu i le tele o galuega masani o le itulagi o le faʻaofiina o le aponeurosis plantar.
O isi su'esu'ega, e pei o le fa'ataina o le maneta (MRI), atonu e mana'omia pe a masalomia le gau o le fascia o le laau.
Tagata ua afaina ile fascia
Fascia e tusa ma le 11 i le 15% o mafuaʻaga mo faʻatalanoaga mo le tiga o vae. O tagata afeleti ma tagata matutua e muamua ona aafia.
O mea e fiafia i ai le fascia
Ole tele ole a'afiaga e mafua ai le fasciitis. Faatasi ai ma le sili ona taatele o:
- Fa'aletonu o le vae fa'ainisinia e pei o vae ga'o po'o vae mafolafola;
- O maso manifinifi o povi;
- O se tendon Achilles, faʻafesoʻotaʻi maso o le tamaʻi povi i le ponaivi mulivae, malo;
- Fai seevae e le lelei le lagolago, e pei o seevae seevae, poʻo seevae maualuga;
- Fa'atupu fa'afuase'i le mamafa, fa'ata'ita'iga a'o ma'itaga, po'o le mamafa tele;
- Faʻateleina faʻafuaseʻi le numera o laʻa savali pe tamoʻe;
- Le lelei le tu o vae i tagata tamo'e po'o siva masani;
- Ova le mamafa o vae ona o le faaumiumi ma le tu faifai pea.
Fa'ailoga o le fascia
Lagona o “fao i le mulivae”
O tagata maʻi e faʻamatalaina le tiga i le pito i lalo o le mulivae, aemaise lava pe a ala i luga i le taeao, pe a tu i luga. Faʻamatalaina o se lagona "fao i le mulivae", e masani ona faʻaitiitia pe a uma le lima i le sefulu minute ae toe foʻi mai mulimuli ane i le aso. O nisi gasegase e ono o'o i le tiga ile itu ole vae pe a savali.
tiga fa'afuase'i
E mafai ona faateteleina le tiga i nisi taimi. E faateteleina fa'ailoga aemaise lava pe a savali, i le taimi umi e tu ai po'o le mae'a o taimi malolo.
tiga tiga mulivae
O le tiga maʻai o le mulivae, o nisi taimi e faʻatasi ma se fula itiiti i le lotoifale, e ono faʻaalia ai se loimata.
Togafitiga mo fascia
Muamua, e uiga i le tuʻuina o ou vae e malolo ma tausia lelei:
- Fai ni laasaga pupuu;
- Faʻaitiitia gaioiga, aemaise lava mea e mafua ai le tiga;
- Aloese mai le savali e leai ni seevae;
- Fai massage;
- Faaaoga le aisa i le vaega tiga, sefulu minute i itula uma;
- Fa'aloalo vae i se solo;
- Taavale se polo i lalo o alofivae e aunoa ma le faatupuina o le tiga;
- Tuu se solosolo i luga o le fola ma taumafai e uu i ou tamatamai vae.
- I le taimi lava e tasi, o togafitiga mo fasciitis e mafai ona aofia ai:
- Fa'aaoga fusi fa'apipi'i po'o fusi e lagolago ai le fa'ailoga o le vae;
- Fa'aaogā mulivae fa'aaluga fa'ase'e i totonu o seevae;
- Fa'atino fa'amalositino fa'alo'alo le tama'i povi e mafai ona feso'ota'i ma fa'amalama e tutusa le a'afiaga e ofuina i le po;
- Fa'aofu vae fa'a'au'au e mafai ona fa'amama ai le fa'aletonu o le fascia ma fa'ailoga.
Nonsteroidal anti-inflammatory drugs e mafai ona maua ai se mapusaga le tumau ma le tumau. E masani ona fa'atonuina galu fa'ate'ia extracorporeal, ae e eseese i'uga. Infiltrations (steroids) e masani ona aoga pe a faʻaitiitia gaioiga faʻaletino faʻapitoa mo se taimi umi.
I le tulaga o se malepelepe tele, le faʻaogaina i totonu o le plaster mo se vaitaimi o le 3 i le 4 vaiaso e faʻatulagaina.
Afai e le aoga nei faiga, atonu e mana'omia le taotoga e fa'amama ai se vaega o le mamafa i luga o le fascia ma aveese le mulivae pe a foliga mai e saofagā i le tiga.
Puipuia fusi ulu
Ina ia puipuia le plantar fasciitis pe aloese mai le toe tupu, o nisi o fautuaga e lelei e mulimuli ai:
- Taofi gaoioiga e faateleina ai le tiga;
- Toe faʻaleleia i le va o gaioiga faʻaletino eseese na faia;
- Fa'alautele ma maua meafaigaluega sa'o mo gaoioiga fou;
- Tausia lau laina;
- Amata ona savali pe toe tamoe faasolosolo malie;
- Fai fa'amalositino fetu'una'i pe a uma ni gaioioiga;
- Sui seevae ta'aloga i taimi uma ma ia mautinoa e fa'afetaui o latou uiga lelei e tusa ai ma le gaioiga fa'atino.