Mataupu
Tako Tsubo faʻamaʻi poʻo le fatu fatu gaui
O le fa'ama'i o le Tako Tsubo o se fa'ama'i o le maso o le fatu e fa'aalia i le fa'aletonu le tumau o le ventricle agavale. Talu mai lona faʻamatalaga muamua i Iapani i le 1990, o le Tako Tsubo syndrome ua faʻaalia i le lalolagi atoa. Ae ui i lea, ina ua mavae le 30 tausaga o taumafaiga tele e malamalama atili ai i lenei faʻamaʻi, o loʻo tumau pea le faʻagata o le malamalama i le taimi nei.
Uiga o le ma'i fatu fatu
O le ma'i o le Tako Tsubo o se fa'ama'i o le maso o le fatu e fa'aalia i le fa'aletonu le tumau o le ventricle agavale.
O lenei cardiomyopathy e ave lona igoa mai le Iapani "mailei fe'e", ona o le foliga o le ventricle agavale e ave i le tele o tulaga: fula i le pito i luga o le fatu ma vaapiapi i lona faavae. Takotsubo syndrome ua lauiloa foi o le "fa'ama'i fatu nutimomoia" ma le "ma'i o le paluni apical".
O ai e popole i ai?
Takotsubo syndrome e tusa ma le 1 i le 3% o gasegase uma i le lalolagi atoa. E tusa ai ma tusitusiga, e tusa ma le 90% o tagata gasegase e maua i le maʻi o fafine i le va o le 67 ma le 70 tausaga. O tama'ita'i e silia i le 55 e fa'alima taimi e maualuga atu ai le fa'ama'i nai lo tama'ita'i i lalo ifo o le 55 ma fa'asefulu taimi e maualuga atu ai nai lo ali'i.
Fa'ailoga ole ma'i ole Tako Tsubo
O faʻamaoniga sili ona taatele o le Tako Tsubo syndrome o:
- tiga ma'ai o le fatafata;
- Dyspnea: faigata po'o faigata ile manava;
- A syncope: leiloa fa'afuase'i o le mafaufau.
Ole fa'aaliga ile falema'i ole ma'i ole Takotsubo e a'afia ile fa'alavelave fa'aletino e mafai ona fa'atupuina ile fa'aaliga ole fa'ama'i tuga. I tagata gasegase e maua i le ischemic stroke poʻo le faoa faamalosi, o le Takotsubo syndrome e le masani ona faʻatasi ma le tiga o le fatafata. I se faʻatusatusaga, o tagata mamaʻi e iai faʻafitauli faʻalagona e sili atu le maualuga o le tiga o le fatafata ma le tata.
E taua le maitauina o se vaega o tagata mamaʻi e maua i le Takotsubo syndrome e ono iai ni faʻamaoniga e mafua mai i ona faʻalavelave:
- Fa'aletonu le fatu;
- Edema o le pulmonary;
- O se fa'alavelave fa'afuase'i vascular cerebral ;
- Fa'ate'ia le fatu: fa'aletonu o le pamu fatu;
- Fa'asa'o le fatu ;
Su'esu'ega o le ma'i o le Takotsubo
Ole su'esu'ega ole ma'i ole Takotsubo e masani ona faigata ona iloa mai le fa'ama'i tigaina ole myocardial. Ae ui i lea, i nisi o gasegase e mafai ona maua faʻafuaseʻi e ala i suiga i le electrocardiogram (ECG) poʻo le faʻafuaseʻi o le oso aʻe o biomarker cardiac - oloa e tuʻuina atu i totonu o le toto pe a faʻaleagaina le fatu.
O le coronary angiography ma le ventriculography agavale - fa'ata'ita'iga fa'apitoa ma fa'atusatusaga o le fa'aogaina o le ventricular agavale - o lo'o ta'ua o le meafaigaluega fa'ata'ita'i auro e fa'amaonia ai le fa'ama'i.
O se meafaigaluega, e taʻua o le InterTAK score, e mafai foi ona vave taʻitaʻia se suʻesuʻega o le Takotsubo syndrome. Fa'ailoga mai le 100 points, o le InterTAK score e fa'avae i luga o fa'ailoga e fitu:
- Le itupa fafine (25 points);
- Le i ai o faʻalavelave faʻapitoa (24 points);
- Le i ai o le fa'alavelave fa'aletino (13 points);
- Le leai o le atuatuvale o le vaega ST i le electrocardiogram (12 points);
- Tala'aga o le mafaufau (11 points);
- Neurological tala'aga (9 points);
- Fa'aumiina ole va ole QT ile electrocardiogram (6 points).
O se togi e sili atu nai lo le 70 e fesoʻotaʻi ma se avanoa o le faʻamaʻi tutusa ma le 90%.
Mafuaaga o le ma'i fatu fatu
Ole tele ole ma'i ole Takotsubo e mafua mai i mea fa'alavelave. O fa'aoso fa'aletino e sili atu ona taatele nai lo fa'alavelave fa'alagona. I le isi itu, o tamaʻitaʻi gasegase e masani ona aʻafia i se faʻalavelave faʻalavelave faʻaletino, aʻo fafine e masani ona matauina le faʻaosoina o lagona. Ma le mea mulimuli, e tupu foi mataupu i le leai o se faʻalavelave faʻapitoa.
Fa'aoso fa'aletino
Faatasi ai ma mea faʻaoso faaletino e aofia ai:
- Gaioiga fa'aletino: fa'ato'aga malosi po'o ta'aloga;
- Tulaga faʻafomaʻi eseese poʻo faʻalavelave faʻafuaseʻi: faʻalavelave faʻalavelave faʻafuaseʻi (sthma, faʻamaʻi faʻamaʻi faʻamaʻi faʻamaʻi), pancreatitis, cholecystitis (flammation o le gallbladder), pneumothorax, manua faʻamaʻi, sepsis, chemotherapy, radiotherapy, maʻitaga, vaega cesarean, uila, latalata i malemo, maalili, cocaine, ava malosi po o le opioid aveese, carbon monoxide poisoning, ma isi.
- O vaila'au fa'apitoa, e aofia ai su'ega fa'amamafa o le dobutamine, su'ega electrophysiological (isoproterenol po'o le epinephrine), ma beta-agonists mo le sela po'o le fa'ama'i fa'ama'i fa'alava;
- Fa'alavelave fa'afuase'i o alatoto fatu;
- Aafiaga o le tino o le tino: taʻavale, manua o le ulu, toto toto i totonu o le cerebral poʻo faʻalavelave;
Fa'aoso fa'alemafaufau
Faatasi ai ma faʻalavelave faʻapitoa e aofia ai:
- Fa'anoanoa: maliu o se tagata o le aiga, uo po'o se fagafao;
- Feteʻenaʻiga a le tagata lava ia: teteʻa poʻo le teteʻa o aiga;
- Fefe ma le atuatuvale: gaoi, faaoolima po o le tautala i luma o tagata;
- Ita: o se finauga ma se tagata o le aiga po o se tagata e ona le fale;
- Fa'apopoleina: ma'i o le tagata lava ia, tausiga o tamaiti po'o le leai o se fale;
- Fa'afitauli tau tupe po'o fa'apolofesa: tupe gau, gaumativa pisinisi po'o le leiloa o galuega;
- O isi: faamasinoga, le faamaoni, faafalepuipuiina o se tagata o le aiga, leiloa i le faamasinoga, ma isi;
- Fa'alavelave fa'anatura e pei o mafui'e ma lologa.
Ma le mea mulimuli, e tatau ona maitauina o faʻalagona lagona o le maʻi e le o taimi uma e le lelei: o mea faʻalagona lelei e mafai foi ona mafua ai le faʻamaʻi: o se pati aso fanau faateia, o le mea moni o le manumalo i se jackpot ma se faatalanoaga lelei o galuega, ma isi. ua faamatalaina o le “fa’ama’i o le loto fiafia”.
Togafitiga mo Takotsubo syndrome
A maeʻa se faʻamaʻi muamua o le Takotsubo syndrome, e ono lamatia tagata mamaʻi i le toe foʻi mai, e oʻo lava i tausaga mulimuli ane. O nisi vailaʻau e foliga mai e faʻaalia le faʻaleleia atili o le ola i le tausaga e tasi ma le faʻaitiitia o lenei fua faʻatatau:
- ACE inhibitors: latou te taofiofia le liua o le angiotensin I i le angiotensin II - o se enzyme e mafua ai ona faʻapipiʻi toto toto - ma faʻateleina le maualuga o le bradykinin, o se enzyme e iai aʻafiaga vasodilating;
- Angiotensin II receptor antagonists (ARA II): latou te poloka le gaioiga a le enzyme eponymous.
- E mafai ona iloiloina se vaila'au antiplatelet (APA) i lea mataupu i lea mataupu pe a mae'a le falema'i pe a tula'i mai fa'aletonu ogaoga o le ventricular agavale e feso'ota'i ma le fula o le apical faifai pea.
O le tulaga gafatia o le sili atu catecholamine - mea faʻapipiʻi faʻapipiʻi mai le tyrosine ma galue o se hormone poʻo neurotransmitter, o le mea sili ona taatele o le adrenaline, norepinephrine ma le dopamine - i le atinaʻeina o Takotsubo cardiomyopathy ua leva ona finauina, ma e pei o lea, beta blockers ua fa'atūina e fai ma togafiti fa'afoma'i. Ae ui i lea, e foliga mai e le aoga i se taimi umi: o le toe faʻafouina o le 30% o loʻo matauina i tagata gasegase e togafitia i beta-blockers.
O isi auala fa'afoma'i o lo'o fa'aauau pea ona su'esu'eina, e pei o anticoagulants, togafitiga fa'amamone mo menopause po'o togafitiga o le mafaufau.
Faʻamatalaga o tulaga lamatia
O a'afiaga o le Takotsubo syndrome e mafai ona fa'avasegaina i ni ituaiga autu se tolu:
- A'afiaga o Hormonal: o le fa'atosina mata'ina o tama'ita'i ua mae'a le fa'atama'i ua fa'ailoa mai ai se a'afiaga o le hormonal. O le maualalo o le estrogen pe a uma le menopause e ono fa'atuputeleina ai le fa'ama'i o le Takotsubo ma'i, ae o fa'amaumauga fa'atulagaina o lo'o fa'aalia ai se feso'ota'iga manino i le va o le lua e le o iai;
- Fa'atupu fa'atupu: e mafai ona fegalegaleai le fa'atupuina o le fa'atupuina o le si'osi'omaga e fa'amanino ai le amataga o le fa'ama'i, ae o i'inei fo'i, o su'esu'ega e fa'ataga ai lenei fa'aupuga e fa'asalalauina e le o iai;
- Psychiatric and Neurological Disorders: O se maualuga maualuga o le mafaufau - popolevale, atuatuvalega, faʻalavelave - ma faʻafitauli o le neura ua lipotia i tagata mamaʻi e maua i le Takotsubo syndrome.