O le a le Polycystic Ovary Syndrome (PCOS)?

Polycystic ovary syndrome o se faʻamaʻi hormonal lea e aʻafia ai le tasi i le sefulu fafine ma o le mafuaaga numera tasi o le le maua o tama'ita'i. O a togafitiga e mafai? E fa'afefea ona fai le su'esu'ega? O le a le hyperandrogenism? Fa'afou ma se foma'i fertility.

Fa'amatalaga: polycystic ovaries, ose mafua'aga masani o le le fanau

O ovaries o se totoga autu o le fanafanau. I lalo o le aafiaga o hormones, o follicles, lea o loʻo i ai le oocytes, e tupu tele i le taimi o le amataga o le maʻitaga. Mulimuli ane, na'o le tasi e fa'aauau lona atina'e e o'o i le i'uga ma tu'u mai ai se fuamoa e mafai ona fa'asusu. Ae o nisi taimi o le faaletonu o le hormonal e aafia ai lenei faiga faigata.

Polycystic ovary syndrome (PCOS) o se tasi o faʻaaliga o lenei mea. Ua valaauina foi ovarian dystrophy, o lenei fa'ama'i fa'ama'i e a'afia ai le 10% o tama'ita'i o lo'o i tausaga faitama. O lo'o fa'aalia i le fa'atupula'ia e le masani ai o le gaosiga o androgens (male hormones) i totonu o ovaries e o'o atu ai i le fa'atuputeleina o follicles o le ovarian lea e mafua ai le le paleni o le hormonal. E taʻua lea mea o le hyperandrogenism.

O le mea lea e mafua ai le faaletonu o le ma'i masina ma faaletonu o le ovulation e lavelave ai le maitaga. I se taimi umi, e mafai fo'i e le PCOS ona fa'atupu fa'afitauli tuga fa'alesoifua maloloina e pei o le ma'i suka ma le ma'i fatu. Ae ui i lea, o lenei maʻi e tumau pea ona le iloa e tagata gasegase o nisi taimi e tele tausaga e suʻesuʻe ai.

O a fa'ailoga ole polycystic ovary syndrome (PCOS)?

E foliga mai o loʻo iai se faʻafitauli faʻapitoa i le PCOS ae e leʻi faʻamaoniaina faʻasaienisi. E tasi le mea e mautinoa: o a'afiaga o le si'osi'omaga, e aofia ai le tino puta, e a'afia ai le polycystic ovary syndrome.

E tusa ai ma faʻamaoniga, e masani ona aliali mai i le taimi muamua o le maʻitaga ma e eseese mai le tasi fafine i le isi. O fa'ailoga sili ona taatele o le faigata ona ma'itaga ona o se fa'aletonu o le fa'atama. E mafua ai foi a fa'aletonu le taamilosaga o le ma'i masina, lea e mafai ona le masani ai, e sili atu nai lo le 35 i le 40 aso, pe oʻo lava i leai ni vaitaimi (amenorrhea).

O isi fa'ailoga o le PCOS o: 

  • mamafa maua
  • fuafua
  • hyperpilosity, e oʻo lava i le hirsutism i le 70% o fafine (tele lauulu i luga o foliga, fatafata, tua poʻo papa)
  • lauulu gau, e taʻua o le alopecia, o loʻo i luga o le ulu ma i le maualuga o le pito i luma
  • le foliga mai o lanu uliuli i luga o le paʻu, e masani lava i tua o le ua, lima poʻo le gaʻo
  • tūlaga faigatā
  • fāʻatu
  • apnea moe

Fa'aletonu o le fa'afuafua o le e nafa ma le le maua o fanau i le tusa ma le 50% o fafine e maua i le polycystic ovaries.

E faʻafefea ona faʻamaonia lenei faʻamaʻi ma iloa pe o tatou popole?

I se tulaga lautele, ina ia faʻamaonia le PCOS, e tatau ona tuʻuina atu ia le itiiti ifo ma le lua o nei taʻiala e tolu: o se faaletonu o le ovulation, o le tele o androgens poʻo se numera maualuga o follicles e iloa i le taimi o le ultrasound. A ultrasound abdominopelvic ma su'ega toto (tulaga o le suka toto, insulinemia, paleni lipid mo cholesterol ma triglyceride) e masani ona faʻatonuina. 

Togafitiga o tiga: faʻafefea ona togafitia le polycystic ovary syndrome?

Afai o lo'o e mafatia i so'o se fa'a'ailoga e feso'ota'i ma le PCOS, e fautuaina muamua e fa'afeso'ota'i se foma'i e mafai ona ia faia siaki talafeagai ma fa'asao uma isi mafua'aga.

E le mafai ona togafitia le PCOS, ae e tele auala e mafai ai pulea fa'ailoga mataalia. E tatau foi ona e iloa o lenei maʻi e masani ona faʻaitiitia i le taimi ona ua faʻaitiitia le faʻaagaga o le ovarian. O nisi taimi, o le pa'u o le mamafa e mafai ona fesoasoani e toe maua se taamilosaga o le ovulatory.

O suʻesuʻega ua faʻaalia ai i fafine lapoʻa mamafa, o le 5% pa'ū i totonu o latou tino (BMI) e mafai ona i ai se aafiaga lelei i le polycystic ovary syndrome. A fualaau faitama e mafai fo'i ona fesoasoani e fa'atonutonu se ta'amilosaga po'o le fa'aitiitia o fa'afitauli o le tino po'o le hyperpilosity. 

Maitaga: e mafai ona ma'itaga e ui ina maua le PCOS?

O e taumafai e ma'itaga ile PCOS e tatau ona va'ai se foma'i fa'apitoa e mafai ona su'esu'eina isi fa'afitauli, e pei o le fa'alavelave o le fa'apalapala fa'apala po'o le fa'aletonu i le spermogram, a'o le'i fautuaina so'o se vaila'au.

Le Clomifène Citrate (Clomid) e masani ona faʻatonuina e fai ma togafitiga muamua e faʻaosofia ai le faʻatupuina. O loʻo matou talanoa e uiga i le faʻamalosia o ovarian. O lenei togafitiga, lea e manaʻomia ai le mataʻituina o fomaʻi, e aoga i faʻafitauli o le ovulation i le 80% o mataupu. O isi togafitiga e pei ole fa'aosoina ole ovarian ile gonadotropins po'o le In Vitro Fertilization (IVF) e mafai foi.

Tuua se tali