Aisea e matautia ai le le moe?

O le le mautonu o se tulaga taatele e iai aʻafiaga mo le soifua maloloina o le tino ma le mafaufau, gaioiga galue, mafutaga, matua, ma le tulaga atoa o le olaga.

E tusa ai ma faʻatusatusaga eseese, e tusa ma le 10% o le faitau aofaʻi o le US, e tusa ma le 20 miliona tagata matutua, o loʻo i ai faʻafitauli e momoe, faʻatasi ai ma taunuuga o le ao. O le le mautonu e mafua ai le tele o le moe ma le vaivai i le aso, leai se gauai ma le mafaufau. E masani fo'i fa'asea somatic - tiga le ulu ma le tiga i le ua.

O le faaletonu o le tamaoaiga faaletausaga ona o le leiloa o le gaosiga, le auai ma faalavelave i fale faigaluega ona o le le lelei o le malologa i le po i le US ua fuafuaina e $31 piliona. O lona uiga e 11,3 aso leiloa o galuega a le tagata faigaluega. E ui lava i nei tau maoa'e, e tumau pea le insomnia o se fa'ama'i le manino lea e masani ona le manatu mamafa i ai tagata moe ma foma'i.

Aisea e tatau ai ona e popole i le moe lelei?

O taunuuga o le le mautonu atonu e lautele atu nai lo le mea tatou te mafaufau i ai. Mo tagata matutua, e fautuaina e le soifua maloloina lautele ni vailaʻau faʻamafanafana. O le fa'aitiitia o gaioiga fa'aletino ma le mafaufau i tagata matutua e feso'ota'i vavalalata ma fa'a'ailoga le mautonu ma e mafai ona mafua ai isi fa'ama'i e pei o le fa'anoanoa tele, fa'aletonu o le mafaufau, ma le anhedonia.

O le le mautonu e aafia ai le 60 i le 90 pasene o tagata matutua ua oʻo i le atuatuvale tele ma o se faʻailoga mo gaioiga e puipuia ai le pule i le ola, aemaise lava i latou o loʻo sao i taua. O i latou o lo'o mafatia i fa'aletonu o le moe, e fa'afā ona fa'asaga atu i foma'i o le mafaufau o lo'o iai fa'aseā o misa i totonu o aiga ma fa'afitauli o mafutaga. O le mea e malie ai, o le le mautonu i fafine e matua faʻaleagaina ai le olaga ma se toʻalua, ae o tamaloloa na mafatia i lenei faʻafitauli e leʻi lipotia ni feeseeseaiga.

E mafatia fanau i le le lelei o le moe a matua

O le atuatuvale e mafua ona o le mafutaga a tagata matutua ma a latou fanau. O tupulaga talavou e mafatia o latou matua i le le lava o le moe e sili atu ona alu ese ma i ai faafitauli tau amio. O se tulaga ogaoga o le faaletonu o le mafaufau faatasi ai ma le hyperactivity, mana'o mo mausa leaga ma le atuatuvale.

O ma'i e momoe i lalo ifo o le lima itula i le aso e sili atu le leaga o taimi e tali atu ai. I le vaega o tupulaga talavou e le'i momoe mo le 17 itula, o le gaosiga o galuega sa i ai i le maualuga o se tagata matua pe a uma ona inu ava malosi. O le auiliiliga na faaalia ai e na o le 18 tui o fualaau moe i le tausaga mo tupulaga talavou e faateleina ai le lamatiaga o faamai i le faatolu.

O le maliu mai le ma'i fatu - stroke po'o le stroke - e 45 taimi e sili atu ona tupu i tagata mama'i o lo'o faitio i le le maua o le moe. O le le lava o le moe e fa'afaina ai le ono maua i le malulu ma fa'aitiitia ai le tete'e atu i isi fa'ama'i e pei o le fulū, hepatitis, misela ma le rubella.

Tuua se tali