PSYchology

Saunia e Frans BM de Waal, Iunivesite o Emory.

Punavai: Folasaga i le Psychology tusi. Tusitala - RL Atkinson, RS Atkinson, EE Smith, DJ Boehm, S. Nolen-Hoeksema. I lalo o le faatonu aoao a VP Zinchenko. 15 lomiga faavaomalo, St. Petersburg, Prime Eurosign, 2007.


â € ‹â €‹ â € ‹â €‹ â € ‹â €‹ â € ‹E tusa lava po o le a le manatu faapito o se tagata, e mautinoa lava o loo i ai nisi o mataupu faavae i lona natura e fiafia ai o ia i le manuia o se isi tagata, ma le fiafia o se isi tagata e manaomia mo ia, e ui lava na te le maua se manuia mai le tulaga, vagana ai le fiafia o le tagata. vaai i ai. (Atamu Samita (1759))

Ina ua maulu Lenny Skatnik i totonu o le Potomac aisa i le 1982 e laveai se vaalele na lavea, po o le taimi na puipuia ai e Holani aiga Iutaia i le taimi o le Taua Lona Lua a le Lalolagi, na latou tuuina o latou ola i se tulaga lamatia mo tagata ese. E faapena foi, o Binti Jua, o se korila i le Brookfield Zoo i Chicago, na laveaʻiina se tama na pe a paʻu i totonu o lona pa, ma faia ni gaioiga e leʻi aʻoaʻoina o ia e se tasi.

O fa'ata'ita'iga fa'apenei e maua ai se lagona tumau ona o lo'o talanoa e uiga i fa'amanuiaga mo tagata o tatou ituaiga. Ae i le suʻesuʻeina o le atinaʻeina o lagona alofa ma le amio mama, ua ou maua ai le tele o faʻamaoniga o le popole o manu mo le tasi ma le isi ma lo latou tali atu i le malaia o isi, lea na faʻamaonia ai aʻu o le ola i nisi o taimi e faalagolago e le gata i manumalo i taua, ae faʻapea foʻi i luga. felagolagomai ma le agalelei (de Waal, 1996). Mo se faʻataʻitaʻiga, i totonu o chimpanzees, e masani lava mo se tagata matamata le alu atu i le tagata manua i se osofaʻiga ma tuu lemu lona lima i luga o lona tauau.

E ui lava i nei uiga alofa, ae o tagata ma isi meaola e masani ona faʻaalia e tagata suʻesuʻe meaola o ni tagata manatu faapito. O le mafuaʻaga o lenei mea e faʻapitoa: o amioga uma e vaʻaia e atiina ae e faʻamalieina ai le fiafia o le tagata lava ia. E talafeagai le fa'apea o kenera e le mafai ona tu'uina atu se fa'amanuiaga i la latou va'a e fa'aumatia i le fa'agasologa o filifiliga fa'anatura. Ae pe e saʻo le taʻua o se manu e manatu faapito ona o ana amioga e taulaʻi atu i le mauaina o aogā?

O le fa'agasologa lea na tupu a'e ai se amio fa'apitoa i le faitau miliona o tausaga, o lo'o i tua atu o le mea e mafaufau ai se tasi pe aisea e fa'apea ai le amio a se manu iinei ma le taimi nei. E iloa e manu na o taunuuga vave o a latou gaioiga, ma e oo lava i nei taunuuga e le o manino i taimi uma ia i latou. Atonu tatou te manatu o se apogaleveleve e vili se upega e pu'e ai lago, ae e na'o le tulaga moni lava lea i luga o se tulaga galue. E leai se faʻamaoniga o le apogaleveleve e iai se manatu e uiga i le faʻamoemoega o le upega. I se isi faaupuga, o sini o le amio e leai se tala e uiga i faamoemoega o loo faavae ai.

Talu ai nei o le manatu o le "egoism" ua sili atu nai lo lona uiga muamua ma ua faʻaaogaina i fafo atu o le mafaufau. E ui lava o le faaupuga o nisi taimi e vaʻaia e tutusa ma le manaʻoga o le tagata lava ia, o le manatu faapito e faʻaalia ai le faʻamoemoe e tautua o tatou lava manaʻoga, o lona uiga, o le malamalama i mea o le a tatou maua ona o se taunuuga o se amio patino. E mafai e le vine ona auauna atu i ona lava manaoga e ala i le faapipiiina o le laau, ae talu ai ona o laau e leai ni faamoemoega ma leai se malamalama, e le mafai ona latou manatu faapito, vagana ai le uiga faafaatusa o le upu.

E leʻi fenumiai Charles Darwin le fetuutuunaʻi ma sini taʻitoʻatasi ma iloa ai le i ai o faʻamoemoega faʻapitoa. Na musuia o ia i lenei mea e Atamu Samita, o le tagata atamai ma le tama o le tamaoaiga. Ua tele naua fefinauaiga e uiga i le eseesega i le va o gaioiga mo le mauaina ma gaioiga e faaosofia e mafuaaga manatu faapito lea na tusia ai foi e Smith, ua lauiloa i lona faamamafaina o le manatu faapito o le taiala o le tamaoaiga, e uiga i le gafatia lautele o le tagata mo le tigaalofa.

O le amataga o lenei tomai e le o se mea lilo. O ituaiga uma o manu o loʻo atinaʻe ai le galulue faʻatasi e faʻaalia le tuuto i le kulupu ma le naunau i le felagolagomai. O le iʻuga lea o le olaga faʻaagafesootai, mafutaga vavalalata lea e fesoasoani ai manu i tauaiga ma tagata e mafai ona toe totogi le fiafia. O le mea lea, o le naunau e fesoasoani i isi e leʻi avea lava ma mea e leai se uiga mai le vaaiga o le ola. Ae o lenei manaʻoga e le o toe fesoʻotaʻi ma iʻuga faʻafuaseʻi, e faʻalogoina le evolusione, lea ua mafai ai ona faʻaalia o ia lava e tusa lava pe le maua ni taui, e pei o le taimi e maua ai e tagata ese le fesoasoani.

O le ta'ua o so'o se amioga manatu faapito e pei o le faamatalaina o mea ola uma i luga o le fogaeleele o se malosiaga o le la ua liua. O faʻamatalaga uma e lua e iai se taua masani, ae e faigata ona faʻamatalaina le eseesega o loʻo tatou vaʻaia i o tatou tafatafa. Mo nisi manu na'o le fa'atauva'a leaga e mafai ai ona ola, mo isi ua na'o le felagolagoma'i. O se auala e le amanaʻia ai nei sootaga feteʻenaʻi atonu e aoga i le suʻesuʻega o meaola, ae e leai se avanoa i le mafaufau.

Tuua se tali