Le auala o loʻo tauivi ai Zambia i le fagogo

O le siosiomaga faanatura o Luangwa e nofo ai toetoe lava lua vaetolu o le faitau aofaʻi o elefane i Zambia. I le taimi muamua, o le faitau aofaʻi o elefane i Zambia na oʻo atu i le 250 afe tagata taʻitoʻatasi. Ae talu mai le 1950s, ona o le fagogo, ua matua paʻu le numera o elefane i le atunuu. E oo atu i le 1980s, na o le 18 elefane na totoe i Zambia. Ae ui i lea, o le galulue faʻatasi o tagata faʻamalosia aia tatau a manu ma faʻalapotopotoga faʻapitonuʻu na faʻalavelaveina lenei tulaga. I le 2018, e leʻi iai ni faʻalavelave faʻafefe elefane i North Luangwa National Park, ma i nofoaga tuaoi, o le aofaʻi o mataupu o le fagogo ua faʻaititia i le sili atu ma le afa. 

O le Polokalama Faasao a Luangwa i Matu, na fausia faʻatasi ma le Frankfurt Zoological Society, na fesoasoani i le ausiaina o ia taunuuga. O lenei polokalame e faʻalagolago i le fesoasoani a nuʻu faʻapitonuʻu e fesoasoani e tetee atu i le fagogo. Ed Sayer, faauluuluga o le North Luangwa Conservation Program, fai mai o nuu i le lotoifale ua faatauasoina mata i tagata faomea i aso ua mavae. I le taimi muamua, e itiiti pe leai se tupe maua mai tagata tafafao maimoa, ma i nisi tulaga, o tagata o le atunuu lava latou na auai i le tulituliloaina o elefane ma e leai so latou faʻaosofia e taofi lenei gaioiga.

Fai mai Sayer, o le faʻalapotopotoga na galulue faʻatasi ma le malo i le lotoifale e ausia se faiga faʻavae tutusa o fefaʻasoaaʻi tupe maua. Na fa'aalia fo'i i tagata le tele o auala tau tupe e fa'atatau i le fa'aola, e pei o le atina'eina o vaomatua. "Afai tatou te mananaʻo moni e puipuia lenei teritori, e tatau ona tatou faʻamautinoa le auai atoatoa o tagata lautele, e aofia ai i tulaga o le tufatufaina o tupe maua," o le tala lea a Sayer. 

O le fa'ai'uga o le fagogo

E mafai ona fa'alatalata mai le fa'ai'uga o le fa'atauva'a fa'afetai i tekonolosi fou ma fa'atupega atamai.

O le David Sheldrick Wildlife Trust i Kenya o loʻo faʻatautaia le puipuiga o le ea ma le eleele, faʻasao mea e nonofo ai ma faʻatasi ai tagata lautele. O se ta'aloga fa'apolopolo a Aferika i Saute e fa'aaogaina se tu'ufa'atasiga o le CCTV, sensors, biometrics ma le Wi-Fi e su'e ai tagata faomea. Fa'afetai i lea mea, ua fa'aitiitia ai le fa'atauga i le eria i le 96%. O loʻo iai nei le manaʻoga mo le faʻasao faʻatasi i Initia ma Niu Sila, lea o loʻo faʻafefe ai taika ma meaola o le gataifale.

O lo'o fa'atupula'ia le fa'atupega o galuega fa'atino e fa'atatau i le taofia o le fa'aolaina. O Iulai talu ai, na folafola atu ai e le malo o Peretania le £ 44,5 miliona i fuafuaga e tau ai le fefaʻatauaʻiga o meaola i le lalolagi atoa. Na taʻua e Michael Gove, Failautusi o le Siosiomaga a Peretania, "o faafitauli o le siosiomaga e leai ni tuaoi ma e manaʻomia ai le faʻamaopoopoina o gaioiga faavaomalo."

Tuua se tali