Mataupu
Faigofie
O le ma'i (mai le Latina mandibula, auvae) o se vaega o le auivi mata ma e aofia ai le ponaivi o le auvae pito i lalo.
Anatomy o le tapuvae
faatulagaga. O le fa'auvae o se ponaivi uigaese e fa'afeso'ota'i ma le ulupo'o e fai ai le auvae pito i lalo. O le ponaivi pito sili ona telē ma sili ona malosi i foliga, o le fatafata e faia i vaega e lua (1) (2):
- Le tino. Vaega faalava i foliga o se seevae solofanua, o le tino e fai ai le auvae. I le pito pito i luga o le tino, o loʻo faʻagogo i fafo le faʻauʻu i ana e faʻapipiʻi ai nifo pito i lalo.
- O le rami fa'ama'i. E lua ona lala i itu uma o le tino. O nei rami fa'ama'i e fa'auiga ma pito i tua o le ulupo'o. O le tulimanu i le va o ramus taʻitasi ma le tino o le fatafata e fai ai le faʻailoga o le mandibular. O pito pito i luga o le mandibular ramus e faia i le fatafata o le mandibular notch tuaoi:
- o le coronoid process o le mama, o loʻo tu i luma o foliga, ma avea o se mea faʻapipiʻi i le musele faaletino, o le vaega mulimuli e iai le matafaioi o le sii aʻe o le mama i le taimi o le lamu.
– o le condyle mandibular, o lo'o tu i tua o foliga, ma fa'asino i le ponaivi tino e fai ai le so'oga fa'atasi, e a'afia i gaioiga o le fa'au.
Totonu ma vascularization. E 'ese'ese fo'i le va'a o lo'o fai ma pu e mafai ai ona ui atu neura po'o va'a. I le maualuga o le rami, o le mandibular foramina e faʻatagaina ai le ala o neura aʻo i le maualuga o le tino, o le mafaufau e faʻatagaina le ala o neura ma toto toto agai i le auvae ma le laugutu pito i lalo.
Physiology o le tapuvae
E ala i le sooga temporomandibular, e faia e le mandible gaioiga eseese.
- Fa'amaualalo/siitia. E aofia ai le tatalaina ma le tapunia o gaioiga o le gutu.
- Tu'i solo / fa'asolo i tua. O le fa'aoso e fetaui ma le fa'ase'e i lalo ma luma o le fa'au. O le toe fa'afo'i e fetaui lelei ma le fa'agaoioiga i tua.
- Fa'aitiitiga. E fetaui ma gaioiga i tua o le fatafata.
Matafaioi i meaai. E taua tele le sao ole lamu ole mea'ai.
Mataalia i le tautala. E taua tele le sao ole lima ile tautala talu ai e mafai ai ona tatala le gutu.
Pathologies mandible
Ga'i lima. A tupu se aafiaga tuusao, e mafai ona gau le lima. O gau e sili ona tele o gau o le condyle mandibular. O a'afiaga e aofia ai le tiga matuitui ma le fealua'i fa'aletonu o le tapuvae (3).
Ma'i fa'aletonu so'oga fa'atasi. O nei fa'ailoga e aofia ai le tiga pe a tatala le gutu, leo so'o e pei o le kiliki, fa'aletonu le gaioi o le auvae po'o le tinnitus (4).
Togafitiga o le alo
Togafitiga faafomai. E fa'atatau i le fa'ama'i, o togafitiga eseese e fa'atonuina e pei o vaila'au fa'ama'i, anti-inflammatories po'o vaila'au fa'ama'i.
Togafitiga tipitipi. I le tulaga o se gau, e mafai ona faia se taotoga faʻapitoa e pei o, mo se faʻataʻitaʻiga, faʻapipiʻiina o sikulima ma papatusi.
Togafitiga fa'apitoa. Faʻalagolago i le faʻamaʻi, e mafai ona faia le faʻaogaina o se masini faʻapipiʻi.
Su'ega fa'amama
Su'ega fa'aletino. Muamua, e faia se suʻesuʻega faʻapitoa ina ia mafai ai ona mataʻituina ma iloilo faʻamaoniga e iloa e le maʻi.
Su'ega ata fa'afoma'i. CT scan, MRI, poʻo le orthopantomogram e mafai ona faʻaogaina e faʻamaonia ai se faʻamaʻi i totonu o le maʻi.
Talafa'asolopito ma fa'atusa o le fa'atagata
I le 2013, na maua ai se vaega o le fatafata i le itulagi o Afar o Etiopia. Fa'aigoa i tua 2,8 piliona tausaga, ua talitonuina o le vaega pito sili ona leva o lona ituaiga Homo na maua i le taimi nei (5).