Puipuia o le noma

Puipuia o le noma

E faapefea ona puipuia le noma?

O Noma e malosi le feso'ota'i ma le mativa ma e tupu fa'apitoa i nu'u mamao, le iloa faitau tusi ma le le lava o mea'ai. E vave tele ona sosolo le ma'i ma o tagata e maua i le fa'ama'i e masani ona tuai ona fa'afeso'ota'i pe a "laki" e mafai ona su'e se foma'i.

O le puipuiga o le noma e pasi muamua ma sili tau faasaga i le matuā mativa ma lefa'amatalaga fa'ama'i. I nofoaga o loʻo faʻateleina ai le noma, e masani ona le iloa e tagata lenei mala.

O se suʻesuʻega na faia e fomaʻi tamaiti i Burkina Faso i le 2001 na faʻaalia ai "91,5% o aiga na aʻafia e le iloa se mea e uiga i le faʻamaʻi"3. O se taunuuga, o gasegase ma o latou aiga e masani ona tuai ona sailia se fesoasoani.

O nisi nei o auala ua fuafuaina e le WHO e puipuia ai lenei faʻamaʻi2 :

  • Fa'amatalaga faalauiloa mo le faitau aofa'i
  • Aoaoga o tagata soifua maloloina i le lotoifale
  • Fa'aleleia tulaga o le soifuaga ma le maua o vai inu
  • O le tuueseeseina o nofoaga ola o lafumanu ma tagata
  • Fa'aleleia le tumama o le gutu ma le fa'asalalauina o le su'esu'ega mo manu'a o le gutu
  • Avanoa i taumafa talafeagai ma le faʻalauiloaina o le susu i masina muamua o le olaga e faʻatagaina ai le puipuiga mai le noma, faʻatasi ai ma isi faʻamaʻi, e aofia ai le puipuia o le le lava o meaai ma le tuʻuina atu o antibodies i le pepe.
  • Tuiina o tagata, aemaise lava ile misela.

 

Tuua se tali