Puipuia o le tino puta o tamaiti

Ua tatou faalogo uma i ai – o le numera o tamaiti i le US ua maua i le tino puta ua siisiitia i luga o le tolusefulu tausaga talu ai. I le vaitau o le 1970, na o le tasi le tamaititi i le luasefulu na maua i le tino puta, ae o suʻesuʻega faʻaonaponei o loʻo faʻaalia ai o aso nei ua faʻatoluina le aofaʻi o tamaiti i lenei faʻafitauli. O tamaiti lapo'a e sili atu le lamatia o le atia'e o le tele o fa'ama'i sa manatu muamua e tupu na'o tagata matutua. O faʻamaʻi ia e pei o le maʻisuka ituaiga XNUMX, metabolic syndrome, maʻi fatu. O nei fuainumera fa'afefe e tatau ona fa'amalosia ai matua e fa'atauaina mea'ai ma le olaga oa latou fanau. E tatau ona nofouta aiga i itu e mafua ai le puta puta o le tamaitiiti ina ia mafai ai ona latou atiina ae ni masaniga maloloina mai le laiti.

E manuia tele aiga fai mea'ai i le puipuia o le puta o tamaiti. O suʻesuʻega ua faʻaalia ai o tagata fai meaʻai, e le gata i tamaiti ma tagata matutua, e foliga mai e sili atu le paʻu nai lo a latou tupulaga e le o ni meaʻai. O loʻo taʻua lea i le faʻamatalaga a le American Dietetic Association (ADA), lomia ia Iulai 2009. O le pito i lalo o le faaiuga o le paleni lelei o meaʻai vegetarian e manatu e matua maloloina, o loʻo i ai meaʻai uma e manaʻomia ma fesoasoani i le puipuia ma togafitiga o nisi faʻamaʻi, e pei o le fatu fatu, oona, toto maualuga, ituaiga XNUMX maʻisuka, neoplasms leaga.

Peitaʻi, o le tuputupu aʻe o le tino puta o tamaiti e lavelave ma e le o se taunuuga tuusaʻo o se tasi pe lua mausa, e pei o le inuina o meainu suamalie poʻo le matamata TV. O le mamafa e faalagolago i le tele o mea e tutupu i le tuputupu aʻe o le tamaititi. E ui la o le faamatalaga a le ADA o loo faapea mai o le taumafa i meaʻai o se laʻasaga tele muamua lea i le puipuia o le puta o tamaiti, ae o loʻo i ai le tele o isi laasaga e mafai ona faia e faʻaitiitia ai le lamatiaga o le puta o tamaiti.

E tupu a'e le puta pe a tele naua kalori e 'ai ae itiiti le fa'aalu. Ma e mafai ona tupu lenei mea pe o tamaiti e fai mea'ai pe leai foi. O mea e manaʻomia muamua mo le atinaʻeina o le tino puta e mafai ona tupu i soʻo se laasaga o le tuputupu aʻe o le tamaititi. O le nofouta i mea e mafai ona fesoasoani i le lapopoa o tamaiti, o le a saunia aiga e faia le filifiliga sili e mafai.

O se faʻagasologa malosi tele o le tuputupu aʻe ma le atinaʻe e tupu i totonu o le manava, o le taimi sili lea ona taua e faʻavae ai le faʻavae mo le soifua maloloina o le tamaititi. E tele la'asaga e mafai ona faia e tina ma'itaga e fa'aitiitia ai le ono a'afia o fanau i le tino puta i se taimi mulimuli ane o le olaga. O le autu o suesuega faasaienitisi i lenei vaega o loo i luga o mea e aafia ai le mamafa o pepe faatoa fananau mai, talu ai o tamaiti e fananau mai laiti pe tetele tele e faʻateleina le lamatiaga e oʻo ai i le tino puta mulimuli ane. Afai o mea'ai a le tina a'o maitaga e le lelei i polotini, e fa'atupula'ia ai le tulaga lamatia o le maua o se pepe e maualalo lona mamafa.

Afai fo'i o mea'ai a le tina sa fa'atosina e ga'o po'o ga'o, e mafai ona o'o atu ai i se mamafa tele o pepe. E le gata i lea, o tamaiti na ulaula o latou tina i le taimi o le maitaga poʻo le mamafa tele aʻo leʻi oʻo i le taimi o le maʻitaga o loʻo i ai foi i le faʻateleina o le lamatiaga o le atiaʻe o le puta. O fafine ma'itaga ma i latou o lo'o fuafua se ma'itaga e mafai ona fa'afeso'ota'i ma tagata tomai faapitoa i mea'ai e fai ai se taumafataga o mea'ai e maua ai le tele o kalori, ga'o, polotini, vitamini ma minerale.

Pepe meamea

O le tele o su'esu'ega ua fa'aalia ai o tamaiti na fa'asusu i le susu a'o laiti e itiiti lava le mamafa. O loo taumafai pea saienitisi e iloa pe aisea ua tupu ai lenei mea. E foliga mai o le fua faatatau tulaga ese o le susu o le susu e iai sona sao taua i le fesoasoani i pepe ina ia ausia le mamafa sili ona lelei a o pepe ma tausia mulimuli ane.

Pe a susu, e 'ai le pepe i le tele na te manaʻo ai, e pei ona ia manaʻomia e faʻamalieina ai lona fiaʻai. Pe a fafaga susu, e masani ona faalagolago matua i faailo vaaia (e pei o se fagu faʻauʻu) ma, i le agaga lelei, faʻamalosia le pepe e inu uma mea o loʻo i totonu o le fagu, tusa lava po o le a le fiaai o le pepe. Talu ai e le tutusa foliga vaaia o matua pe a susu, latou te gauai atili atu i manaʻoga o le pepe ma mafai ona faʻalagolago i le gafatia o le la pepe e pulea e ia lava le faagasologa o le faʻamalieina o le fiaʻai.

O le isi fa'amanuiaga o le fa'asusuina o le susu o le tofo mai mea'ai a le tina e tu'u atu i le pepe e ala i le susu o le susu (fa'ata'ita'iga, afai e 'ai e le tina susu le kalaka, o le a maua e lana pepe le susu kalaka). E foliga mai e uiga ese, ae o lenei aafiaga e matua taua tele mo tamaiti, aua e aʻoaʻoina ai le tofo o mea e fiafia i ai o latou aiga, ma e fesoasoani ai i pepe ia sili atu ona tatala ma faʻalogo i le fafagaina o fualaau faisua ma cereals. E ala i le a'oa'oina o fanau laiti e 'ai mea'ai maloloina, e fesoasoani ai matua ma tagata tausi ia latou aloese mai fa'afitauli tetele i le taimi o pepe ma laiti. O le fafagaina o le susu ma le tele o meaʻai i meaʻai a le tina i le taimi o le lactation o le a fesoasoani i le pepe e atiina ae se tofo mo meaʻai maloloina ma faʻamautu ai le mamafa masani i le pepe ma tua atu.

Tamaiti ma talavou

Tele o le Auauna

O le averesi o le tele o mea'ai saunia e ofoina atu i le tele o faleoloa ma fale'aiga ua fa'atupula'ia i nai tausaga ua tuana'i. Mo se faʻataʻitaʻiga, i le luasefulu tausaga talu ai o le averesi o le ato e 3 inisi le lautele ma e 140 kaloli, aʻo le averesi o ato nei e 6 inisi le lautele ma e 350 kaloli. O tamaiti uma ma tagata matutua e masani ona 'ai nai lo le mea latou te manaʻomia, tusa lava pe fia'a'ai pe fia kalori latou te mu. A'oa'o oe lava ma lau fanau e taua le tele o vaega e tatau.

E mafai e oe ma lau fanau ona fa'aliliuina lenei fa'agasologa i se ta'aloga e ala i le sau ma fa'ailoga va'aia mo vaega tetele o mea'ai e fiafia i ai lou aiga.

Aai i fafo

I le faaopoopo atu i le tele o vaega, o faleaiga meaai vave e masani foi ona ofoina atu meaai e maualuga atu i kalori, gaʻo, masima, suka, ma maualalo i le fiber nai lo meaʻai saunia i le fale. O lona uiga e tusa lava pe 'ai lau fanau i nisi o nei mea'ai, latou te fa'alavelave lava e maua le tele o kalori nai lo le mana'omia.

Afai o le fa'atulagaga a lou aiga e faigata ona fai mea'ai e kuka i le fale, e mafai ona e fa'aogaina mea'ai ua uma ona saunia ma mea'ai fa'ato'a saunia mai le faleoloa. E mafai ona e fa'asaoina le taimi, ae le o le soifua maloloina, e ala i le fa'atauina o meamata ua uma ona fufulu, fualaau faisua tipi, tofu, ma saito vave. E lē gata i lea, a o faasolo ina matutua lau fanau, e mafai ona e fesoasoani ia i latou e aʻoaʻo le auala e fai ai filifiliga o meaʻai maloloina i a latou faleʻai e fiafia i ai.

Meainu suamalie

O le faaupuga "meainu suamalie" e faʻaaogaina e le gata i meainu suamalie eseese, e aofia ai foʻi soʻo se sua suamalie e le 100% masani. O le fa'ateleina o le taumafaina o meainu suamalie e feso'ota'i tonu lava ma le si'itia o le aofa'i o le tino puta. O le sipuni e fa'asuamalie ai le tele o nei meainu e mafai ona fesoasoani i le fa'atupuina o le mamafa. E le gata i lea, o tamaiti e inu tele mea inu suamalie e masani ona inu ni nai meainu maloloina. Uunaia tamaiti e inu vai, susu soya, susu e maualalo le ga'o po'o susu susu, 100% sua suamalie (i le fa'atatau) nai lo se meainu suamalie.  

Gaoioiga faaletino

O gaioiga fa'aletino faifaipea e mana'omia mo tamaiti e fesoasoani ia i latou e tumau ai le malosi ma fa'atumauina le ola maloloina. Ua fautuaina e le Centers for Disease Control and Prevention (CDC) ia le itiiti ifo ma le 60 minute le fa'agaoioiga faaletino o tamaiti i aso uma. Ae paga lea, o le tele o aʻoga e leʻo tuʻuina atu aʻoaʻoga faʻaletino, ma e naʻo ni nai itula i le vaiaso e faʻaalu mo aʻoaʻoga faʻaletino. O le mea lea, o le tiute tauave e paʻu i luga o matua e faʻamalosia a latou fanau e auai i se ituaiga o gaioiga faaletino pe a uma le aʻoga ma i faaiuga o vaiaso.

O le asiasi atu i vaega ta'aloga o se auala sili lea e fa'atumauina ai le malosi, ae o savali masani, ta'aloga malosi i fafo, oso i luga o le maea, ta'avale, uila, fa'ase'e aisa, savali maile, siva, a'e papa e tutusa lelei lava. E sili atu, pe afai e te pulea e aofia ai le aiga atoa i gaoioiga faaletino masani, fuafua se tafaoga soofaatasi malosi. Fausia se tu masani o le savavali faʻatasi pe a uma le 'aiga o le afiafi poʻo le alu e savali i paka i le lotoifale i faaiuga o vaiaso. E taua le ta'alo i ta'aloga i fafo ma tamaiti ma avea ma fa'ata'ita'iga lelei a'o fiafia fa'amalositino. O ta'aloga tu'ufa'atasi i fafo o le a tu'ufa'atasia ai oe ma fesoasoani e fa'aleleia le soifua maloloina o lou aiga.

Taimi mata ma le olaga nofonofo

Ona o le o'o mai o tekinolosi fou taugofie, o tamaiti e fa'aalu le tele o taimi i luma o TV ma komepiuta ma fa'aitiitia le taimi e fa'amalositino ai. O le taimi e faʻaalu i luma o le televise poʻo le komepiuta komepiuta e fesoʻotaʻi ma le lapopoa o tamaiti i ni auala eseese:

1) o tamaiti e le o toaaga (e tasi le suʻesuʻega na maua ai o tamaiti e maualalo le metabolism aʻo matamata i le TV nai lo le taimi latou te malolo ai!),

2) o tamaiti o loʻo i lalo o le faatosinaga o faʻasalalauga meaʻai, aemaise lava meaʻai e maualuga le gaʻo, masima ma suka,

3) O tamaiti e 'ai i luma o le TV e masani ona fiafia i meaʻai e maualuga le kalori, lea e oʻo atu ai i le tele o kalori i le aso. E le gata i lea, e taua tele le vavaeeseina o le 'ai ma le i luma o le lau. O suʻesuʻega ua faʻaalia ai o le nofo i luma o le TV poʻo le komepiuta ma 'ai i le taimi e tasi e mafai ona faʻamalosia ai tamaiti ma tagata matutua e 'ai ma le le mafaufau i meaʻai ma soona 'ai, ona e faʻalavelaveina i latou mai le fiaʻai ma faʻamalieina.

Ua fautuaina e le American Academy of Pediatrics le faatapulaaina o le taimi o tamaiti i luma o televise ma komepiuta i le lua itula i le aso. Fa'apena fo'i, fa'amalosia lau fanau e va'ava'ai taimi 'ai ma taimi e va'ava'ai ai e fesoasoani ia i latou e aloese mai le 'ai le mafaufau.

miti

O tamaiti e itiiti ifo le moe nai lo le mea e mana'omia mo latou vaitausaga e sili atu le mamafa. O le le lava o le moe e mafai ona o'o atu ai i le fa'ateleina o le fia 'ai, fa'apea fo'i ma le tu'inanau i mea'ai e tele le ga'o ma le suka, lea e mafai ona o'o atu ai i le 'ai tele ma le puta. E tatau ona e iloa pe fia itula e manaʻomia e lau tama mo le moe lelei ma faʻamalosia o ia e moe i le taimi tonu.

O taumafa o le matafaioi lea a matua

O le auala e 'ai ai lau tama e fa'alagolago tele ia te oe: o le a le filifiliga e te tu'uina atu ia te ia, o afea, fa'afia ma le tele o mea'ai e te ofoina atu, pe fa'afefea ona e fegalegaleai ma le tamaititi i taimi o taumafataga. E mafai ona e fesoasoani i lau fanau e atia'e ni masaniga ma amioga lelei e 'ai e ala i le a'oa'oina ma le alofa ma le toto'a e uiga i mana'oga ma tu'inanau o tamaiti ta'ito'atasi.

I le tulaga o mea'ai e te ofoina atu, fa'aputu i le tele o mea'ai maloloina ma fa'afaigofie ona maua e tamaiti i lou fale. Taofi ma fufulu fualaau aina ma fualaau faisua i totonu o le pusaaisa po o luga o le laulau ma valaaulia lau fanau e filifili mea latou te fiafia i ai pe a latou fia aai mo se meaai mama. Fuafua muamua mo taumafataga e aofia ai fualaau faisua eseese, fualaau aina, fatu atoa, ma punaoa polotini e faavae i laau.

Ae o afea, faafia, ma le tele o meaʻai e te ofoina atu: taumafai e fai se faʻasologa o taumafataga faigata ma taumafai e faʻatasi i le laulau i taimi uma e mafai ai. O se taumafataga a le aiga o se avanoa sili lea e fesoʻotaʻi ai ma tamaiti, taʻu atu ia i latou le aoga o nisi meaʻai, o mataupu faavae o se olaga soifua maloloina ma meaʻai. E le gata i lea, o lenei auala e mafai ai ona e nofouta i la latou vaega tele.

Taumafai e aua ne'i fa'atapula'a pe fa'amalosia lau fanau e 'ai, aua o le fafaga lea e mafai ona a'oa'oina ai fanau e 'ai pe a le fia 'a'ai, ma o'o atu ai i se mausa o le 'ai tele ma le fa'afitauli o le mamafa tele. O le talanoa i tamaiti pe fiaaai pe maoona o le a fesoasoani ia i latou e aʻoaʻo e gauai atu i le manaʻoga e 'ai pe mumusu e 'ai e tali atu i nei lagona.

Pe a oo i le fegalegaleai ma lau fanau i taimi o taumafataga, o le mea e sili ona taua o le faatumauina o se siosiomaga lelei ma malie i taimi o taumafataga. E tatau ona tufatufa atu matafaioi i le va o matua ma fanau: e filifili e matua po o afea, po o fea, ma mea e aai ai, saunia se filifiliga, ma e filifili lava e fanau le tele o meaai.

O matua e fai ma faataitaiga

E tuufaasolo atu e matua se seti o kenera ma mausa amio ia latou fanau. O le mea lea, o matua lapopoa ua faailoa mai o a latou fanau e sili atu le lamatia o le mamafa nai lo tamaiti o matua mamafa masani, aua o matua lapopoa e mafai ona pasi atu ni kenera e mafua ai le lapopoa, faapea foi ma amioga ma masaniga, ia latou fanau. lea foi e fesoasoani i le mamafa tele.

E le mafai ona e suia ou kenera, ae e mafai ona e suia lou olaga ma au masani! Manatua o le “faia e pei ona ou faia” e sili atu ona faatalitonuina nai lo le “faia e pei ona ou fai atu ai.” E ala i le pipii atu i taumafa maloloina, faamalositino ma le moe, e mafai ona e faia se faʻataʻitaʻiga lelei mo le aiga atoa.

Aotelega: 10 fautuaga e puipuia ai le puta o tamaiti i lou aiga

1. Tuuina atu i lau pepe le amataga sili e ala i le tausia o meaʻai maloloina ma le mamafa i le taimi o le maitaga; Fa'atalanoa ma se foma'i mea'ai e fa'amautinoa o au mea'ai a'o ma'itaga e fetaui ma au mea'ai e mana'omia e fa'atatau i kalori, ga'o, ga'o, polotini, vitamini, ma minerale.

2. Fa'asusu e fa'aolaina ai le tuputupu a'e lelei, tali atu i le fia'ai, ma le tuputupu a'e o le tofo o le pepe e ala i le saunia o ia mo le tele o mea'ai malo lelei.

3. A'oa'o oe lava ma lau fanau o le tele o vaega e tatau ona fetaui ma manaoga faapitoa o mea'ai o le tasi. Tuuina atu meaai i ni vaega laiti.

4. Taumafai e saunia se taumafataga paleni i le fale, ma afai e le mafai, ia toleni oe lava e faatau meaʻai vela ma aʻoaʻo lau tama e filifili meaʻai sili ona maloloina i faleʻaiga.

5. Uunaia tamaiti e inu vai, susu e maualalo le ga'o po'o susu susu, susu soya, po'o le 100% sua suamalie nai lo meainu suamalie.

6. Tuu atu lou aiga e siitia atili! Ia mautinoa e maua e lau fanau le itula e tasi e fa'atino ai le tino i aso ta'itasi. Ia avea gaoioiga i fafo o se tu masani faaleaiga.

7. Fa'atapula'a le taimi e matamata ai tamaiti (TV, komepiuta ma taaloga vitio) i le lua itula i le aso.

8. Fa'alogo lelei i mana'oga o tamaiti mo le moe, su'esu'e pe fia itula o moe e mana'omia e lau fanau, ia mautinoa e lava le moe i po ta'itasi.

9. Fa'ata'ita'i le fafaga "tali atu", fesili i tamaiti e uiga i lo latou fia'ai ma le maoona, fa'asoa tiute i taimi o taumafataga ma tamaiti.

10. Fa'aaoga le fua fa'atatau “faia e pei ona ou faia” ae le o le “faia e pei ona ou fai atu ai”, a'oa'o e ala i fa'ata'ita'iga fa'ata'ita'iga o le 'ai maloloina ma se olaga ola malosi.  

 

Tuua se tali