Ua faateteleina le faafitauli o le vai i le lalolagi. O le a le mea e fai?

O le lipoti na amanaʻia faʻamaumauga mai le 37 o puna sili ona tele o vai fou i luga o le paneta i luga o le sefulu tausaga (mai le 2003 i le 2013), na maua mai i le faʻaogaina o le GRACE (Gravity Recovery and Climate Experiment) satellite system. O faaiʻuga na faia e saienitisi mai lenei suʻesuʻega e matua le faʻamafanafanaina: na faʻaalia ai o le 21 mai le 37 punavai autu o le vai ua soona faʻaaogaina, ma le 8 o loʻo i luga o le lata i le faʻaumatia atoatoa.

E matua manino lava o le faʻaaogaina o vai fou i luga o le paneta e le talafeagai, faʻatau. O lenei mea e ono lamatia ai le faʻaumatia e le gata i le 8 pito sili ona faʻafitauli o loʻo i ai i tulaga ogaoga, ae faʻapea foi i latou 21 lea o le paleni o le toe faʻaleleia o le faʻaaogaina ua uma ona le fiafia.

O se tasi o fesili tele e le o taliina e le NASA o le a tonu le tele o vai fou o totoe i nei vaipuna e 37 sili ona taua e iloa e le tagata? O le GRACE system e mafai ona fesoasoani e vaʻai le avanoa e toe faʻaleleia poʻo le faʻaitiitia o nisi punaoa vai, ae e le mafai ona faʻatatauina faʻaagaga "i lita". Na ioeina e saienitisi latou te leʻi maua se auala faʻatuatuaina e mafai ai ona faʻamautu fuainumera tonu mo vai faʻaagaaga. Ae ui i lea, o le lipoti fou o loʻo taua pea - na faʻaalia ai o loʻo tatou agaʻi atu i le itu sese, o lona uiga, i se punaʻoa oti.

O fea e alu i ai le vai?

E manino lava, o le vai e le "tuua" ia lava. O ia puna'oa fa'afitauli ta'itasi e 21 e iai lana tala fa'asolopito tulaga ese o otaota. O le tele o taimi, o le maina lea, po'o fa'ato'aga, pe na'o le fa'aitiitia o se puna'oa e le to'atele o tagata.

Manaoga o aiga

E tusa ma le 2 piliona tagata i le lalolagi atoa e maua a latou vai mai vaieli i lalo o le eleele. O le faaitiitia o le faatanoa masani o le a sili ona leaga mo i latou: leai se mea e inu ai, leai se mea e kuka ai meaai, leai se mea e fufulu ai, leai se mea e fufulu ai lavalava, ma isi.

O se suʻesuʻega satelite na faia e le NASA ua faʻaalia ai o le tele o le faʻaitiitia o punaʻoa e masani ona tupu pe a faʻaaogaina e le faitau aofaʻi o le lotoifale mo manaʻoga i totonu o aiga. O le vai i lalo o le eleele e na o le pau lea o le puna vai mo le tele o nofoaga i Initia, Pakisitana, Arapi Peninsula (o loʻo i ai le vai sili ona leaga i luga o le paneta) ma Aferika i Matu. I le lumanaʻi, o le faitau aofaʻi o le lalolagi, ioe, o le a faʻaauau pea ona faʻateleina, ma ona o le agaʻi atu i le taulaga, o le a mautinoa lava le leaga o le tulaga.

Alamanuia faʻaaogaina

O nisi taimi o alamanuia e nafa ma le fa'aogaina fa'atauva'a o puna'oa vai. Mo se faʻataʻitaʻiga, o le Canning Basin i Ausetalia o le lona tolu lea e sili ona faʻaaogaina vai i luga o le paneta. O le itulagi o lo'o i ai le la'uina o auro ma u'amea, fa'apea fo'i su'esu'ega ma gaosiga o le kesi fa'alenatura.

O le faʻaaogaina o minerale, e aofia ai faʻapogai suauu, e faʻalagolago i le faʻaaogaina o le tele o vai e le mafai e le natura ona toe faʻafoʻisia i latou.

E le gata i lea, o le tele o nofoaga e la'u ai e le tele le tamaoaiga i punavai - ma o iinei o le faʻaaogaina o punaoa vai e sili ona mataʻutia. Mo se faʻataʻitaʻiga, i le US, 36% o vaieli suauʻu ma kesi o loʻo i nofoaga e tau le maua ai le vai fou. Pe a atiaʻe le pisinisi maina i ia itulagi, e masani ona avea le tulaga ma tulaga ogaoga.

Faʻatoʻaga

I luga o le tulaga o le lalolagi, o le suʻeina o le vai mo le faʻasusuina o faʻatoʻaga faʻatoʻaga o loʻo sili ona tele faʻafitauli o vai. O se tasi o nofoaga sili ona "vevela" i lenei faafitauli o le aquifer i le Vanu o Kalefonia i le Iunaite Setete, lea e maualuga le atinaʻeina o faʻatoʻaga. E leaga foi le tulaga i itulagi o loʻo faʻalagolago atoa le faʻatoʻaga i lalo o le eleele mo le faʻafefe, e pei o le tulaga i Initia. Fa'ato'aga e fa'aaogaina e tusa ma le 70% o vai fou uma e fa'aaogaina e tagata. E tusa ma le 13 o lenei aofaiga e alu i le totoina o meaʻai mo lafumanu.

Fa'ato'aga lafumanu fa'apisinisi o se tasi lea o fa'atauga autu o vai i le lalolagi atoa - e mana'omia le vai e le gata mo le fa'atupuina o mea'ai, ae fa'apea fo'i mo le fa'asusuina o manu, fale fufulu, ma isi mana'oga fa'ato'aga. Mo se faʻataʻitaʻiga, i le US, o se faʻatoʻaga susu faʻaonaponei e faʻaaogaina le averesi o le 3.4 miliona kalone (poʻo le 898282 lita) o vai i le aso mo faamoemoega eseese! E foliga mai mo le gaosiga o le 1 lita o le susu, o le tele o le vai e sasaa aʻo sasaa e se tagata i le taele mo masina. E le sili atu le pisinisi o aano o manufasi nai lo le fale susu i le tulaga o le taumafaina o le vai: afai e te fuafuaina, e manaʻomia le 475.5 lita o le vai e maua ai se patty mo le tasi burger.

E tusa ai ma le au saienitisi, e oo atu i le 2050 o le a faateleina le faitau aofaʻi o le lalolagi i le iva piliona. A manatu o le toatele o nei tagata o loʻo faʻaaogaina aano o manu ma meaʻai susu, e manino lava o le a sili atu le mamafa o le inu vai. O le fa'aitiitiga o punavai i lalo o le sami, fa'afitauli i fa'ato'aga ma fa'alavelave i le gaosiga o le tele o mea'ai mo le faitau aofa'i (fa'aa'ai), fa'atupula'ia le aofa'i o tagata o lo'o nonofo i lalo ole laina mativa... O i'uga uma ia o le fa'aogaina fa'aletonu o puna'oa. . 

O le a le mea e mafai ona fai?

E manino lava e le mafai e tagata taʻitoʻatasi ona amataina se "taua" faasaga i tagata faʻaoga leaga e ala i le faʻalavelave i le eliina o auro poʻo le na o le tapeina o le vai i luga o le mutia o le tuaoi! Ae e mafai e tagata uma i aso nei ona amata ona nofouta atili e uiga i le taumafaina o le susu e maua ai le ola. O nisi nei o fesoasoani fesoasoani:

· Aua le fa'atauina fagu vai inu. E agasala le tele o tagata gaosi vai inu e ala i le la'uina mai i vaega matutu ma faatau atu i tagata faatau i se tau maualuga. O lea la, i fagu taʻitasi, o le paleni o vai i luga o le paneta e sili atu ona faʻalavelave.

  • Faʻalogo lelei i le faʻaaogaina o le vai i lou fale: mo se faʻataʻitaʻiga, o le taimi e te faʻaaluina i le taʻele; tape le paipa a'o fufulu ou nifo; Aua ne'i tafe le vai i totonu o le faatanoa a'o e fufulu ipu i le vai.
  • Fa'atapula'a le taumafaina o aano o manufasi ma mea'ai susu - e pei ona uma ona tatou fuafuaina i luga, o le a fa'aitiitia ai le fa'aitiitia o puna'oa. O le gaosiga o le 1 lita o le susu soya e na'o le 13 taimi e mana'omia ai le vai e maua ai le 1 lita o le susu povi. O le soya burger e manaʻomia le 115 vai e fai ai se meatball burger. O le filifiliga e a oe.

Tuua se tali